Εθνική Πρωτοβουλία ΝέωνΠερισσότερες πληροφορίες:
ΑμΚΕ «Αθηνά»
Τηλ: 210- 8668365, Fax: 210 8668719
Website: http://www.athina.org.gr , e-mail: info@athina.org.gr ,
blog: http://actiongroupathina.blogspot.com/
Τους τελευταίους μήνες ακούμε καθημερινά τις εξελίξεις για την οικονομική κρίση που πλήττει ολόκληρο τον κόσμο. Και όπως συμβαίνει στις άλλες χώρες έτσι και στην Ελλάδα, απαιτείται να καλύψουμε το οικονομικό έλλειμμα που φαίνεται να υπάρχει ώστε να ξεπεραστεί η δύσκολη κατάσταση που αντιμετωπίζουμε. Μέτρα δυσβάσταχτα για όλους τους ανθρώπους αλλά απαραίτητα για την ομαλή εξέλιξη της οικονομίας. Και μπορεί τα χρήματα να μην αγοράζουν την ευτυχία όπως υποστηρίζουν, όμως συντελούν στην ψυχική μας ηρεμία, αφού έχει παρατηρηθεί ότι αν δεν υπάρχουν οικονομικές εκκρεμότητες μειώνονται αισθητά οι πιθανότητες εμφάνισης συμπτωμάτων άγχους ή κατάθλιψης.
Από την άλλη πλευρά, οι κατάλληλες γενετικές προδιαθέσεις συνδυαστικά με τις οικονομικές απαιτήσεις μπορούν κάλλιστα να πυροδοτήσουν συγκεκριμένες σωματικές και ψυχολογικές αντιδράσεις. Έτσι είναι πιθανό να σημειώσουμε μείωση του ενδιαφέροντος και απώλεια της ευχαρίστησης για όλες σχεδόν τις καθημερινές δραστηριότητες που συνηθίζαμε να απολαμβάνουμε μέχρι τότε, αϋπνίες ή υπερυπνίες, αλλαγή στην όρεξη μας, έκφραση αρνητικών συναισθημάτων, νευρικότητα, σωματική και ψυχική κόπωση, υποκειμενική εκτίμηση των προσπαθειών μας, δυσοίωνες προβλέψεις για το μέλλον και αυτοκτονικό ιδεασμό.
Βέβαια, υπάρχει περίπτωση να αντιδρούμε στα ζητούμενα με αγχογόνες εκφράσεις όπως είναι η διαρκής και υπερβολική ανησυχία, η αδυναμία ελέγχου του εαυτού και του συναισθήματος, η μυϊκή και ψυχική ένταση, ο ανεξήγητος εκνευρισμός και η επιθετική συμπεριφορά.
Αναμενόμενες ανθρώπινες αντιδράσεις ιδιαίτερα αν σκεφτούμε ότι ο τρόπος ζωής έχει αλλάξει σημαντικά αφού οι καταστάσεις στις οποίες είχαμε επενδύσει χρειάζονται πλέον να αναδιαμορφωθούν για να ανταποκριθούμε σε όσα ζητούνται.
Στις δύσκολες στιγμές λοιπόν είναι ωφέλιμο να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας σκεφτόμενοι αισιόδοξα. Γιατί αν καταφέρουμε να αναδιαμορφώσουμε τον αρνητικό τρόπο σκέψης με περισσότερο ρεαλιστικό εξετάζοντας τον αντικειμενικά ή σκεφτόμενοι κάποια θετική κατάσταση ή σταματώντας συνειδητά τις αρνητικές μας σκέψεις τότε θα νιώσουμε πιο ήρεμοι ψυχικά.
Επίσης, αν αφιερώνουμε καθημερινά τον απαιτούμενο χρόνο στον εαυτό μας θα έχουμε την δυνατότητα να καλύψουμε τις προσωπικές ανάγκες γεγονός το οποίο θα μας οδηγήσει σε αισθήματα πληρότητας.
Είναι εξίσου αποτελεσματικό να συμπεριλάβουμε ορισμένες ευχάριστες δραστηριότητες στο καθημερινό πρόγραμμα μας οι οποίες αφ ενός θα μας βοηθήσουν να εκτονωθούμε συναισθηματικά αφ ετέρου θα αυξήσουν την σωματική κούραση η οποία με την σειρά της θα ενισχύσει τις ανάγκες του οργανισμού για ανάπαυση ομαλοποιώντας την διαδικασία του βραδινού ύπνου.
Επίσης, αναπνέοντας διαφραγματικά θα διαχειριστούμε πλήρως τις σωματικές αντιδράσεις οι οποίες προκύπτουν από την έντονη συναισθηματική κατάσταση. Αν λοιπόν κάθε φορά που είμαστε αγχωμένοι εισπνεύσουμε από την μύτη, σπρώχνοντας τον αέρα μέχρι την κοιλιά μας και εκπνέοντας από το στόμα αργά και σταθερά, θα είμαστε σε θέση να ελέγξουμε την οργανική και ψυχολογική απορρύθμιση του οργανισμού.
Γιατί πραγματικά η οικονομική κρίση είναι μια γενική κατάσταση σαφέστατα δύσκολη για όλους τους ανθρώπους. Ταυτόχρονα όμως η γενικότητα του φαινόμενου ως παράγοντας αυξάνει τις πιθανότητες διαχείρισης του θέματος αφού με τις κατάλληλες ατομικές ή συλλογικές παρεμβάσεις αναμένεται στην χώρα μας ανάλογη πρόοδος αντίστοιχη με εκείνη που είδαμε να συμβαίνει στα άλλα κράτη του πλανήτη.
Βασιλική Βενέτη
Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
Αντίθετα με τον συναγωνισμό ή την ευγενή άμιλλα όπου πολλοί άνθρωποι θα ενώσουν τις δυνάμεις τους για τον κοινό στόχο, ο όρος ανταγωνισμός χρησιμοποιείται κυρίως για να περιγράψει τον προσωπικό αγώνα ενός ατόμου μεταξύ περισσοτέρων για την διάκριση, την επικράτηση ή την επίτευξη κάποιου σκοπού ζημιώνοντας ίσως με την προσπάθεια του τα συμφέροντα των άλλων. Οι άνθρωποι που κινούνται ανταγωνιστικά χαρακτηρίζονται από αρνητικά συναισθήματα όπως άγχος, θυμό, φόβο, φθόνο, ζήλια, μνησικακία αλλά και ιδιαίτερες ψυχολογικές αντιδράσεις όπως είναι η έλλειψη επικοινωνίας, η μειωμένη ή υπερβολική θεώρηση του εαυτού, τα αισθήματα μειονεξίας και πλεονεξίας, η αρνητική αξιολόγηση της πραγματικότητας, οι μη ισορροπημένες διαπροσωπικές σχέσεις και η αδυναμία ελέγχου των παρορμήσεων. Υπό αυτές τις έννοιες, αναμένεται να παρατηρήσουμε συμπεριφορές οι οποίες είναι μονόπλευρες, απόλυτες, αρνητικές, κακόβουλες, δυσλειτουργικές και σαφώς επιθετικές.
Κάποιες από τις αφορμές που μας ωθούν να επιλέξουμε τον δρόμο του ανταγωνισμού αφορούν τα γεγονότα και τις καταστάσεις που βιώσαμε και μας σημάδεψαν, τις προθέσεις και τους προσωπικούς στόχους που θέτουμε, τα σημεία εξέλιξης που καθορίζουμε αλλά και τις κατευθυντήριες που ακολουθούμε.
Και φυσικά έγκειται στις βαθύτερες δομές της προσωπικότητας μας γιατί είναι βέβαιο ότι τα χαρακτηριστικά του εγώ μας είναι εκείνα που ορίζουν την εξέλιξη μας. Συνεπώς αν κάποιο από τα στοιχεία μας έχει αρνητική χροιά τότε ανθρωπίνως θα υιοθετήσουμε την συμπεριφορά που απαιτείται ώστε να εκφραστεί.
Βέβαια, η φιλοσοφία του συμπεριφορισμού υποστηρίζει ότι η υιοθέτησης της συμπεριφοράς του ατόμου είναι κυρίως αποτέλεσμα μάθησης και μίμησης. Άρα παρατηρώντας την ανταγωνιστική συμπεριφορά του προτύπου μας αναμφισβήτητα θα πράξουμε αναλόγως γιατί ξεκάθαρα εκείνη εκλαμβάνεται ως η πλέον κατάλληλη.
Οι επιπτώσεις μιας ανταγωνιστικής συμπεριφοράς είναι καταστροφικές αφ ενός για τον άνθρωπο που υιοθετεί την συγκεκριμένη συμπεριφορά και αφ ετέρου για το περιβάλλον που δέχεται αυτές τις κινήσεις, αφού έχει παρατηρηθεί ότι η πρόθεση ανταγωνισμού όχι μόνο δεν ενισχύει την ομαλότητα της κοινής προσπάθειας αλλά ευκόλως καταλήγει στην πόλωση του συνόλου.
Πέρα όμως από το συλλογικό καλό είναι αξιοσημείωτες οι επιδράσεις του ανταγωνισμού στο προσωπικό επίπεδο του ατόμου. Ο άνθρωπος καταβάλλεται ψυχολογικά διότι κάθε πράξη του στηρίζεται σε αρνητικές προθέσεις. Αρκετά συχνά έρχεται αντιμέτωπος με τον εαυτό του επιφέροντας ρήξη ανάμεσα στα θέλω και τις κινήσεις του ιδιαίτερα αν οι προσπάθειες του δεν εξελιχθούν θετικά. Και το πιο δυσάρεστο είναι η απομόνωση στην οποία οδηγείται εκ των πραγμάτων αφού τα κίνητρα του θα γίνουν αντιληπτά από τους άλλους ανθρώπους.
Η ψυχοθεραπεία αποτελεί μια από τις πιο αποδοτικές διαδικασίες στην διαχείριση του ανταγωνισμού. Η συνεργασία με έναν ειδικό θα αποτελέσει το κατάλληλο πλαίσιο στο οποίο θα ξετυλιχθούν όλα όσα ενισχύουν την έκφραση του ανταγωνισμού στοχεύοντας στην αναδιαμόρφωση του.
Γιατί ίσως σε ειδικές καταστάσεις ο ανταγωνισμός να οδηγεί στην ολοκλήρωση του σκοπού αλλά, σε καμία περίπτωση δεν επιφέρει αισθήματα προσωπικής ευχαρίστησης και συνθήκες συλλογικής εξέλιξης, αξίες πολύτιμες για την ισορροπημένη λειτουργία του προσωπικού και κοινωνικού γίγνεσθαι.
Βασιλική Βενέτη
Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια