ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ: ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

 "Συχνά οι μαθητές δεν αναφέρουν στους γονείς τους τα περιστατικά βίας που αντιμετωπίζουν ή δημιουργούν εντός ή εκτός σχολείου λόγω της ντροπής ή του φόβου που νιώθουν. Μένοντας στην σιωπή προσπαθούν μόνοι να διαχειριστούν όσα συμβαίνουν.

Υπάρχουν όμως κάποιες ενδείξεις σε επίπεδο συμπεριφοράς οι οποίες υποδηλώνουν ότι το παιδί δέχεται περιστατικά βίας στο σχολείο.

Σε αυτή την περίπτωση το παιδί γίνεται επιθετικό ή υπερβολικά ανήσυχο χωρίς προφανή λόγο, εκφοβίζει τα άλλα παιδιά ή τα αδέλφια του, φοβάται να χρησιμοποιήσει το κινητό του, προφασίζεται συχνά αδιαθεσία, αρνείται ή αργεί να πάει στο σχολείο, καθυστερεί να επιστρέψει στο σπίτι, δεν επιθυμεί να συμμετέχει σε σχολικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες ενώ, σημειώνει πτώση στην σχολική του επίδοση.
Επίσης, καθημερινά ακολουθεί διαφορετική διαδρομή για το σχολείο, χάνει διαρκώς τα πράγματά του, φέρει σημάδια στο σώμα του ή έχει σχισμένα ρούχα, ζητά χρήματα λέγοντας ότι έχασε τα δικά του, έχει διαταραγμένο ύπνο ή εφιάλτες, υποφέρει από νυχτερινή ενούρηση, ή προσπαθεί να κάνει κακό στον εαυτό του.

Η ανησυχία για τη βία στο σχολείο δεν αφορά μόνο τους γονείς των παιδιών που πέφτουν θύματα εκφοβισμού ή βίας, αλλά και τους γονείς των παιδιών που υιοθετούν βίαιες συμπεριφορές. Πολλοί είναι οι λόγοι που ένα παιδί οδηγείται σε αυτή τη συμπεριφορά. Συνήθως, η επιθετική στάση αποτελεί την έκφραση της ανάγκης του παιδιού να επιβληθεί και να γίνει αποδεκτό από το περιβάλλον.

Τα παιδιά που ασκούν βία στο σχολείο, συχνά υιοθετούν ασυνήθιστα εχθρική συμπεριφορά προς τους άλλους, έχουν μια διαρκή στάση ανωτερότητας, δεν δέχονται την διαφορετικότητα και δεν επιθυμούν να συνυπάρξουν με τα άλλα παιδιά. Χλευάζουν και μιλούν με μειωτικούς χαρακτηρισμούς για τους συμμαθητές τους ενώ, πολύ συχνά γυρνούν στο σπίτι με χρήματα ή αντικείμενα που δεν τους ανήκουν. 

Ανεξάρτητα αν το παιδί υιοθετεί ή δέχεται επιθετικές συμπεριφορές, χρειάζεται να αναπτύξουμε δεσμό επικοινωνίας μαζί του.

Τα παιδιά με επιθετικές στάσεις είναι ωφέλιμο να αντιμετωπίζονται με τον κατάλληλο τρόπο ώστε να βελτιώνουν και όχι να διατηρούν ή να εντείνουν την συμπεριφορά τους. Αν οι γονείς και το σχολείο απομονώσουν τα παιδιά, εκείνα θα γίνουν πιο επιθετικά εκφράζοντας πλέον την βιαιότητά τους όχι μόνο μέσα αλλά και έξω από το σχολείο.

Αν το παιδί εκφοβίζει τους συμμαθητές του, τότε χρειάζεται να συζητήσουμε για τα συναισθήματά του δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο τρόπο με τον οποίο εκδηλώνει το θυμό του.

Προσπαθούμε να διατηρήσουμε ουδέτερη στάση εκφράζοντας την αγάπη μας. Ταυτόχρονα, διευκρινίζουμε πως δεν συμφωνούμε με την συμπεριφορά του τονίζοντας ότι θέλουμε να σταματήσει. 
Ακούγοντας προσεκτικά το παιδί μαθαίνουμε τους λόγους που λειτουργεί επιθετικά και προτείνουμε εναλλακτικούς τρόπους επίλυσης των διαφορών.

Σταδιακά και όχι πιεστικά, απομακρύνουμε το παιδί από τις συντροφιές που διατηρούν τις βίαιες συμπεριφορές ενισχύοντας την δημιουργία νέων φιλικών σχέσεων.

Από την άλλη πλευρά, αν το παιδί δέχεται βία εντός και εκτός σχολείου, χρειάζεται να σταθούμε δίπλα του με ένθερμη στάση. Είναι ωφέλιμο να τονίσουμε πως δεν ευθύνεται εκείνο για ότι συμβαίνει διερευνώντας ταυτόχρονα τους λόγους που υιοθετεί παθητική συμπεριφορά. Ενισχύουμε το παιδί να μην δείχνει ότι φοβάται ή στεναχωριέται όταν εκφοβίζεται βοηθώντας το να θέσει όρια στις σχέσεις με τους συμμαθητές που τον ενοχλούν. 

Πρόσθετα, παροτρύνουμε το παιδί να δημιουργήσει σχέσεις εμπιστοσύνης με τα παιδιά που μπορεί να επικοινωνήσει. Και μένοντας δίπλα του, βοηθάμε το παιδί να αναγνωρίσει τα θετικά στοιχεία της προσωπικότητας και αγνοώντας τα κακόβουλα σχόλια των συμμαθητών του να διαμορφώσει μια πιο θετική εικόνα για τον εαυτό του.

Ανεξάρτητα από την στάση των γονιών, για την ορθή αντιμετώπιση του φαινομένου χρειάζεται να συνεργαστούν όλοι οι ενήλικες που εμπλέκονται στη ζωή του παιδιού δηλαδή το σχολείο, η τάξη, οι εκπαιδευτικοί, οι μαθητές, και η τοπική κοινωνία."

Βασιλική Γ. Βενέτη, Post MA

Επιστημονική Υπεύθυνη του ΔΔΕΕΨΥ® Ελλάδα
Υπεύθυνη Διεύθυνσης της Veneti CPT Services Ltd-Κύπρος