Ομαδική Ψυχοθεραπεία

Σε αντίθεση με την ατομική ψυχοθεραπεία, όπου συναντάμε τον θεραπευτή να συνεργάζεται με τον θεραπέυομενο σε δυαδική -επι τω πλείστω- θεραπευτική σχέση, ώστε να οδηγηθούν σε πιθανές λύσεις των θεμάτων που τον απασχολούν, η ομαδική στοχεύει στην αξιοποίηση της ομάδας ως ασφαλές πλαίσιο στο οποίο τα μέλη θα εκφράσουν προσωπικά και συλλογικά ερωτήματα. Δηλαδή, προβληματισμούς που αφορούν τόσο τη καθημερινότητα τους όσο και ιδιαίτερα θέματα της ζωής τους.

Τα μέλη της ομάδας εκφράζοντας τις σκέψεις τους και ακούγοντας τις απόψεις των άλλων αντιλαμβάνονται ότι δεν είναι οι μόνοι που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, αλλά υπάρχουν και άλλοι οι οποίοι αναφέροντας την εμπειρία τους θα τους βοηθήσουν να αποκτήσουν ένα ρεαλιστικότερο τρόπο σκέψης που θα τους οδηγήσει στην υιοθέτηση νέων δεξιοτήτων και συμπεριφορών.

Κάθε ομάδα αποτελείται από τον θεραπευτή ή τους θεραπευτές και τους θεραπευόμενους. Συνήθως ο αριθμός των μελών της ομάδας κυμαίνεται από 3 ως 12 άτομα, ικανός να ενισχύσει το θεραπευτικό κλίμα.

Στα πλαίσια της γνωσιακής-συμπεριφορικής ομαδικής ψυχοθεραπείας, ο θεραπευτής στοχεύει στην αξιοποίηση της ομάδας για την αντικατάσταση των δυσλειτουργικών σκέψεων και συμπεριφορών των θεραπευόμενων. Εργάζεται στο "εδώ και τώρα" και δομεί την ομάδα επιλέγοντας τα άτομα. Πολλές φορές, εισάγει νέα μέλη ακόμα και όταν η ομάδα έχει αρχίσει ενώ, αν χρειαστεί, προχωρά σε προτάσεις συμμόρφωσης ακόμα και αποχώρησης παρατηρώντας τις αλληλεπιδράσεις και τις σχέσεις που δημιουργούνται τόσο στα μέλη της ομάδας όσο ανάμεσα σε εκείνον και την ομάδα. Τέλος, ο θεραπευτής δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη τήρηση της εχεμύθειας και του απορρήτου των θεμάτων που σχολιάζονται σε αυτή.

Η γνωσιακή-συμπεριφορική ομαδική ψυχοθεραπεία διαχωρίζεται σε ομάδες απόκτησης κοινωνικών δεξιοτήτων, όπου οι επικεφαλείς διδάσκουν λειτουργώντας ως υποδείγματα δεξιότητων ενώ οι θεραπευόμενοι υιοθετούν τις δεξιότητες μέσα από την εφαρμογή συγκεκριμένων τεχνικών όπως το παίξιμο ρόλων, οι διάφορες ασκήσεις αυτογνωσίας και οι εργασίες για το σπίτι. Η ομάδα στοχεύει περισσότερο στην δράση και την αλλαγή και όχι τόσο στην συνάντηση και τον στοχασμό αφού χαρακτηρίζεται ως θεατρικό έργο στο οποίο τα μέλη της θα εκδραματίσουν προσωπικά και συλλογικά θέματα.

Αντιθέτως, στις ομάδες βραχυπρόθεσμης εργασίας τα μέλη "κινούνται" προς την επίλυση ενός συγκεκριμένου προβλήματος όπως είναι η κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας αλκοόλ, οι διαταραχές πρόσληψης τροφής, η έντονη έκφραση επιθετικότητας ακολουθώντας συγκεκριμένα θεραπευτικά βήματα.

Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η προσπάθεια προσωπικής ανάπτυξης ξεκινά από την ατομική ψυχοθεραπεία και ολοκληρώνεται με την ομαδική. Παρ όλα αυτά, είναι ιδιαιτέρως ωφέλιμο να λάβουμε υπόψη τόσο τις ανάγκες όσο και τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του θεραπευόμενου πριν προχωρήσουμε σε οποιοδήποτε θεραπευτικό πλάνο. Όπως και να έχει, είναι αποδεδειγμένο ότι τα ωφέλη είναι θαυμαστά είτε κινηθούμε σε ατομικό ή ομαδικό πλαίσιο αφού στηριζόμενοι στη θεραπευτική διαδικασία θα έχουμε αποκρυπτογραφήσει σημαντικές πτυχές του εαυτού μας!

Βασιλική Βενέτη

Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια