Συμβουλευτική ή Ψυχοθεραπεία;

Αρκετά συχνά ακούμε τις λέξεις «συμβουλευτική» και «ψυχοθεραπεία», όροι που χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν την συνεργασία με έναν ειδικό στον χώρο της ψυχικής υγείας. Και αν έχει τύχει να μην έχουμε ασχοληθεί τόσο με το αντικείμενο της συμβουλευτικής και της ψυχοθεραπείας, θα υποστηρίζαμε ότι οι δύο αυτές διαδικασίες είναι ίδεις αφού καταλήγουν στην αυτογνωσία ή την διαχείριση ορισμένων καταστάσεων.

Και μπορεί φαινομενικά να είναι παρόμοιες όμως, υπάρχουν συγκεκριμένες διαφορές που ξεχωρίζουν την μια από την άλλη.

Άρα ως συμβουλευτική θα ορίζαμε την καθοδηγητική επαγγελματική σχέση με σύντομη ή μακροχρόνια διάρκεια μεταξύ ενός καταρτισμένου συμβούλου και ενός συμβουλευόμενου κατά την οποία εφαρμόζονται μία η περισσότερες θεωρίες της ψυχολογίας.

Η συμβουλευτική αρχικά αποσκοπεί στην προσωρινή διευκόλυνση του συμβουλευόμενου και στην συνέχεια παρακινεί ή παρέχει τις κατάλληλες εναλλακτικές επιλογές και επικοινωνιακές δεξιότητες δίνοντας την δυνατότητα στον συμβουλευόμενο να ανακαλύψει τους τρόπους με τους οποίους θα αναδιαμορφώσει την ζωή του.

Αντιθέτως, ως ψυχοθεραπεία θα περιγράφαμε την συνεργατική θεραπευτική σχέση που εξελίσσεται σε ορισμένα επεμβατικά στάδια και έχει ως στόχο την εξομάλυνση των συμπτωμάτων όπως αυτά καθορίζονται από την διεθνής βιβλιογραφία.

Η ψυχοθεραπευτική διαδικασία παρέχεται κυρίως από επαγγελματίες με γνώσεις ιατρικής που έχουν υψηλό επίπεδο κατάρτισης και εξειδίκευσης για την υποστήριξη των ανθρώπων που υποφέρουν από ψυχικές διαταραχές. Είναι ένα θεραπευτικό πρόγραμμα μεγάλης διάρκειας, τουλάχιστον 1 έτους, μια σύνθετη διαδικασία αλλαγής που στηρίζεται σε συγκεκριμένες αρχές και τεχνικές θεραπευτικών μοντέλων η οποία θα τερματίσει με θετικά αποτελέσματα.

Διαφορές

Αν και η απασχόληση των συμβούλων και των ψυχοθεραπευτών είναι παρόμοια αφού χρησιμοποιούνται σχεδόν ίδιες μέθοδοι και τεχνικές ωστόσο, είναι απαραίτητη η χρήση διαφορετικών διακριτικών τίτλων τόσο για τις απαιτήσεις των φορέων που τους απασχολούν όσο και για τον καθορισμό της επαγγελματικής τους ιδιότητας.

Στο χώρο της συμβουλευτικής, απασχολούνται σε μεγάλο βαθμό μη επαγγελματίες, λειτουργοί αλλά και εθελοντές ενώ, η εφαρμογή της ψυχοθεραπείας στηρίζεται αποκλειστικά στην εργασία των εξειδικευμένων επαγγελματιών.

Κατά την διάρκεια της συμβουλευτικής υποστήριξης, ο σύμβουλος οφείλει να προχωρήσει σε μια υπόθεση σχετικά με τους προβληματισμούς του συμβουλευόμενου.

Σε αντίθεση με την ψυχοθεραπεία όπου ο θεραπευτής καταλήγει στην διάγνωση της ψυχικής κατάστασης του θεραπευόμενου εντοπίζοντας τα συγκεκριμένα συμπτώματα στα οποία θα στηρίξει το θεραπευτικό πλάνο που θα ακολουθήσει για την μείωση της έντασης αυτών.

Ομοιότητες

Παρ’ όλα αυτά, η συμβουλευτική και η ψυχοθεραπεία θεωρούνται αξιόλογες δραστηριότητες ως προς την παροχή συμβουλών, την διδασκαλία και την στήριξη της προσωπικής βελτίωσης οι οποίες αντανακλούν τις εναλλακτικές εικόνες του ατόμου και τις φιλοσοφικές πεποιθήσεις για την ανθρώπινη φύση.

Τόσο από το πρίσμα της συμβουλευτικής όσο και της ψυχοθεραπευτικής θεωρίας, ο εκάστοτε ειδικός κατανοεί άμεσα οτιδήποτε συμβαίνει στην ζωή του συμβουλευόμενου ή του θεραπευόμενου και επικεντρώνει την προσοχή του μεταξύ των άλλων στην ψυχολογική εκπαίδευση, την βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων, την γνωστική αλλαγή και την υιοθέτηση της νέας συμπεριφοράς.

Και φυσικά η συμβουλευτική και η ψυχοθεραπεία επιφέρουν αλλαγές μονάχα αν ο στηριζόμενος έχει αποφασίσει να βοηθήσει τον εαυτό συμμετέχοντας ενεργά και δραστικά στην προσπάθεια της ατομικής του ανάπτυξης.

Ίσως τελικά να μην είναι τόσο σημαντικό το είδος της υποστηρικτικής διαδικασίας που θα επιλέξουμε, αλλά το πόσο θα βελτιώσουμε και θα έρθουμε κοντά με την ανθρώπινη φύση μας γιατί αναμφισβήτητα τα οφέλη από κάθε προσπάθεια αποκωδικοποίησης του εαυτού είναι πολλά.

Βασιλική Βενέτη

Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια