"Δεν υπάρχει πιο συναρπαστικό ταξίδι από εκείνο της γνωριμίας με τον εαυτό"

Βασιλική Γ. Βενέτη, Post MA - Vasiliki G. Venetis, Post MA

29.12.11

Ο Νέος Χρόνος!

Κάθε χρόνο, αυτές τις ημέρες αναμένοντας την έλευση του νέου έτους, προχωρούμε στον συναισθηματικό και υλικό απολογισμό της χρονιάς που φεύγει, ορίζοντας ταυτόχρονα τους στόχους για τον χρόνο που πρόκειται να καλωσορίσουμε με ενθουσιασμό στην καθημερινότητα μας.

Ήταν μια χρονιά κατά την οποία ζήσαμε τα πάντα! Λαμπερές επιτυχίες, παταγώδεις αποτυχίες, χαρές, λύπες, φόβους, εσωτερικές δυνάμεις, αποχωρισμούς, νέες γνωριμίες, θανάτους, γεννήσεις, επαγγελματικές εξελίξεις, προσωπικά θαύματα.

Και κάπου ανάμεσα σε όλα, εμείς να προχωρούμε με βήμα άλλοτε σταθερό και άλλοτε τρεμάμενο προσπαθώντας να επικρατήσουμε σε ότι φαινόταν να προβάλλει ξαφνικά στον δρόμο μας. Και χωρίς να το αντιληφθούμε, φθάσαμε στο σημείο να αναπολούμε με μελαγχολία όσα ζήσαμε, αποχαιρετώντας γλυκά την χρονιά που μόλις τελειώνει.

Και μπορεί η διαδικασία του απολογισμού να είναι ιδιαιτέρως χρήσιμη για την ατομική μας εξέλιξη, ταυτόχρονα όμως απαιτεί ισχυρές ψυχικές αντοχές γιατί, από την μια, θυμόμαστε με υπερηφάνεια όσα ευχάριστα έγιναν και από την άλλη, εστιάζουμε την προσοχή σε εκείνα που θέλαμε να επιτύχουμε αλλά για κάποιο λόγο δεν πραγματοποιήσαμε. Και όσο να ναι, η συνειδητοποίηση ότι η προσπάθεια δεν έφερε το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα κλονίζει σημαντικά την ψυχική μας ισορροπία.

Αρχικά, εστιάζουμε την προσοχή στα κατορθώματα μας, νιώθοντας χαρά και ευγνωμοσύνη για όσα υλοποιήσαμε, διαπίστωση που θα ενισχύσει τα επόμενα βήματα του απολογισμού.

Στη συνέχεια, σημειώνουμε όσα προσπαθήσαμε και δεν καταφέραμε να επιτύχουμε, δηλαδή τις προσωπικές ήττες. Φυσικά, το συναίσθημα που μας κυριεύει είναι δυσάρεστο και πιθανόν τόσο έντονο που προς στιγμή νιώθουμε ευάλωτοι και αδύναμοι μπροστά στις δυσκολίες που εμφανίστηκαν στην ζωή μας. Ανθρώπινη αντίδραση θα σκεφτούμε βλέποντας πια τα γεγονότα αποστασιοποιημένοι και με περισσότερη ψυχραιμία. Θεώρηση η οποία αν εδραιωθεί θα προσφέρει ζωντάνια στην στάση που διατηρούμε και θα μας βοηθήσει να αναθεωρήσουμε τις απόψεις που διαθέτουμε τόσο για τις ικανότητες όσο και για τους στόχους που ορίζουμε.

Σε διαφορετικές λοιπόν βάσεις, εξετάζουμε με λεπτομέρεια αυτά που δεν αγγίξαμε και αναρωτιόμαστε τι θα είχαν προσφέρει σε εμάς αν όντως είχαν πραγματοποιηθεί. Πως θα ήταν άραγε η ζωή μας τώρα αν είχε γίνει εκείνο ή το άλλο και, τι θα ήταν διαφορετικό στην πραγματικότητα μας. Έχει σημασία για εμάς η υλοποίηση αυτών των στόχων και αν ναι, τότε πως θα μπορούσαμε τελικά να το δούμε να παίρνει σάρκα και οστά.

Πολλά αλλά σημαντικά ερωτήματα τα οποία γεννιόνται στην σκέψη για να μας κινητοποιήσουν ώστε να αναλάβουμε εκ νέου δράση ιεραρχώντας τις προσδοκίες μας για ακόμα μια φορά. Και ίσως σε αυτή την προσπάθεια, να είμαστε περισσότερο επιλεκτικοί όχι μόνο στο είδος αλλά και στον τρόπο ενισχύοντας έτσι το εγχείρημα ώστε να καταλήξουμε στην επιθυμητή κατάσταση πραγμάτων.

Και έτσι, λίγο πριν γυρίσουμε σελίδα και γράφοντας τις τελευταίες λέξεις στο κεφάλαιο της χρονιάς που τελειώνει, προχωρούμε με αισιοδοξία στο νέο που μας χαμογελά και υπόσχεται σημαντικές αλλαγές στους τομείς που εμείς θα επιλέξουμε αναγνωρίζοντας ότι έχουμε την δύναμη να καθορίσουμε μέχρι ένα σημείο την εξέλιξη των γεγονότων και λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη ότι το παρόν μας, η κάθε στιγμή που ζούμε, είναι μοναδική και ανεκτίμητη.

Χρειάζεται λοιπόν να συνειδητοποιήσουμε ότι το τώρα είναι εκείνο που μας οδηγεί στο ελπιδοφόρο αύριο. Για αυτό, είναι ωφέλιμο να διασφαλίσουμε την ευτυχία, όπως κάθε άνθρωπος την ορίζει στο παρόν του, για να προετοιμάσουμε το έδαφος της μελλοντικής ευημερίας.

Σαν το αίσθημα της αναμονής που κυριαρχεί στις ψυχές μας εκείνα τα δευτερόλεπτα που μετρούμε αντίστροφα για τον ερχομό του νέου έτους, γεμάτοι με αισιοδοξία και σίγουρη πίστη ότι αυτή η χρονιά θα είναι η καλύτερη, ακριβώς όπως θέλουμε με πολλές μικρές αλλά και μεγάλες στιγμές ξεχωριστής σημασίας για κάθε ένα από εμάς.

Βασιλική Βενέτη, Post M.A.

Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, «Διεπιστημονικό Δίκτυο Εξειδίκευσης Επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας»

19.12.11

Το Αισιόδοξο Μήνυμα των Χριστουγέννων!

Μετρούμε αντίστροφα τις ημέρες για τη γιορτή των Χριστουγέννων, την πιο ατμοσφαιρική και ίσως συναισθηματική γιορτή του έτους αφού το λαμπερό περιβάλλον δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να ξεφύγουμε από την μονοτονία της καθημερινότητας και να αισθανθούμε διαφορετικά, τουλάχιστον πιο γιορτινά.

Αν παρατηρήσουμε ετυμολογικά την λέξη Χριστούγεννα, θα συνειδητοποιήσουμε ότι σαφώς αναφέρετε στην γέννηση του Θεανθρώπου αλλά ταυτόχρονα συμβολίζει την αρχή οτιδήποτε νέου.

Πιθανόν η παραπάνω τοποθέτηση να ενισχύει το θετικό μήνυμα που προσπαθεί να εδραιωθεί μέσω της γιορτινής ατμόσφαιρας. Η αφετηρία όσων επιθυμούμε να έχουμε στην ζωή μας. Συνθήκες που θέλουμε να δούμε να συμβαίνουν, τις οποίες έχουμε επιδιώξει αφού μέχρι ένα σημείο μπορούμε να προκαλέσουμε όσα επιδιώκουμε για την εξέλιξη μας.

Από την άλλη πλευρά, τα Χριστούγεννα ενοχοποιούνται αρκετά για την αρνητική χροιά που μπορούν να επιφέρουν στην ψυχολογία μας. Και δεν είναι τυχαίο το πόρισμα αρκετών ερευνών το οποίο έχει να μας δώσει υψηλά ποσοστά αυτοκτονικότητας το διάστημα των Χριστουγέννων.

Γιατί μπορεί όλα γύρω μας να είναι γιορτινά και να δείχνουν τον δρόμο της ευτυχίας αλλά αν εμείς αδυνατούμε να ακολουθήσουμε όσα «απαιτούνται» είναι πολύ εύκολο να οδηγηθούμε σε στενάχωρη διάθεση. Και αν ως προσωπικότητες, διαθέτουμε εκείνα τα χαρακτηριστικά που ενισχύουν αυτοκτονικές συμπεριφορές, τότε είναι πιθανό να προχωρήσουμε σε απονενοημένες πράξεις ιδιαίτερα μετά το τέλος των γιορτών.

Σε αυτό το σημείο, χρειάζεται να τονιστεί ότι τα Χριστούγεννα δεν συνδέονται με τις πράξεις αυτοκτονίας αλλά, η δομή της προσωπικότητας του ανθρώπου και ο τρόπος ερμηνείας των καταστάσεων σύμφωνα με τις εμπειρίες που έχει ζήσει είναι τα στοιχεία που πυροδοτούν τα συμπτώματα και τις συμπεριφορές συγκεκριμένων ψυχικών διαταραχών. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι απαραίτητο να υπάρξει άμεση παρέμβαση ώστε να προληφθεί οποιαδήποτε αρνητική εξέλιξη.

Επειδή όμως κατά βάση, τα Χριστούγεννα είναι γιορτή ελπίδας και αγάπης, χρειάζεται να συμβάλλουμε δημιουργικά ώστε να διαλαλήσουμε με ενθουσιασμό την αισιοδοξία που αποπνέουν.

Είναι λοιπόν ωφέλιμο να μην ζητούμε πολλά τόσο από εμάς όσο και από τους ανθρώπους που έχουμε γύρω μας. Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι ζούμε στην πραγματικότητα μας, η οποία διαμορφώνεται από τις καταστάσεις και τους ανθρώπους που έχουμε επιλέξει να συντροφεύουν την πορεία μας.

Παράλληλα, καλό είναι να αναγνωρίζουμε ότι αρκετά συχνά οι εξελίξεις καθορίζονται από εξωτερικούς παράγοντες με αποτέλεσμα να αποκλίνουμε σημαντικά από όσα είχαμε ορίσει. 
Αυτές τις στιγμές χρειάζεται να διατηρήσουμε την αντικειμενική θεώρηση των καταστάσεων για να αποδεχτούμε τα γεγονότα χωρίς να εγκαταλείπουμε τις ελπίδες αλλά και τις προσπάθειες μας για ένα καλύτερο μέλλον. Υπό αυτήν την σκοπιά, είναι πιο εύκολο να ακολουθήσουμε όσα συμβαίνουν, όχι υποτακτικά αλλά ενεργητικά, σαν να χορεύουμε με τις δυσκολίες της ζωή!

Γιατί συνήθως όταν δεν αντιστεκόμαστε σε όσα συμβαίνουν, ακολουθούμε την φυσική ροή των γεγονότων και ζώντας εκείνα που προκύπτουν γινόμαστε πιο πλούσιοι αποκτώντας νέες εμπειρίες αφού, ακόμα και οι πιο δύσκολες καταστάσεις γεννούν κάτι όμορφο το οποίο μπορεί να μην οδηγεί εκεί που θα θέλαμε αλλά, προσφέρει προοπτικές για αισιόδοξες αλλαγές σαν την αίσθηση που αφήνει το μήνυμα των Χριστουγέννων.

Μακάρι το λαμπερό αστέρι των γιορτών να ζεσταίνει τις ψυχές όλων και, να φωτίσει ξεχωριστά το μονοπάτι κάθε ανθρώπου που διαγράφει την δική του πορεία μέσα στον χρόνο.

Βασιλική Βενέτη
Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, «Διεπιστημονικό Δίκτυο Εξειδίκευσης Επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας»