Ο Φόβος του Θανάτου!

Αλήθεια, πως θα είναι η ζωή μετά από 100 χρόνια; Θα υπάρχουν οι ίδιες ανέσεις, θα χρειάζεται να αντιμετωπιστούν ανάλογες δυσκολίες, θα έχει εξελιχτεί ακόμα περισσότερο το ανθρώπινο είδος;

Και που θα βρισκόμαστε μετά από 100 χρόνια; Σίγουρα όχι εν ζωή! Άλλωστε, η οργανική αντοχή του ανθρώπου έχει περιορισμένη διάρκεια η οποία ποτέ δεν είναι αρκετή.

Η στιγμή του θανάτου, το σημείο που όλοι οι άνθρωποι θα καταλήξουμε. Αφού, ζούμε για να πεθάνουμε. Και στην προσπάθεια να δούμε περισσότερο φιλοσοφικά το ζήτημα του θανάτου, θα υιοθετήσουμε εύστοχα την άποψη των παλιών λέγοντας ότι «ουδέν μονιμότερο εκ του προσωρινού» περιγράφοντας με αυτό τον τρόπο το καθορισμένο πέρασμα κάθε ανθρώπου στον χρόνο.

Θάνατος, μια «ανατριχιαστική» λέξη, την οποία όσο εξοικειωμένοι και αν είμαστε με την συνειδητοποίηση του τέλους, ίσως αδυνατούμε να εντάξουμε στο λεξιλόγιο της ζωής μας.

Άραγε, ποιες σκέψεις περνούν από το μυαλό μας και ποιες σωματικές αντιδράσεις παρατηρούμε σε εμάς, κάθε φορά που αναλογιζόμαστε ότι η παραμονή στο πλανήτη έχει ημερομηνία λήξης;

Μήπως, έρχεται στο μυαλό η εικόνα του σώματος μας τοποθετημένο στην τελευταία του κατοικία, αδύναμο, ξεχασμένο και περιορισμένο, χωρίς την δυνατότητα διαφυγής και επιστροφής σε όλα τούτα τα όμορφα που έχουμε δημιουργήσει;

Και εκείνο το αίσθημα έντονου φόβου που κατακλύζει την ψυχή μας σκεφτόμενοι ότι κάποτε θα πεθάνουμε ενώ, η καρδιά σφυροκοπά, μας λούζει κρύος ιδρώτας, η αναπνοή γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη σε σημείο που το σώμα παίρνει φωτιά και παρατηρώντας αυτές τις παράλογες αντιδράσεις, χάνουμε την γη κάτω από τα πόδια μας μα περισσότερο το μυαλό μας, στην σκέψη και μόνο ότι κάποια στιγμή θα πάψουμε να ζούμε.

Έντονες σωματικές αντιδράσεις οι οποίες έρχονται να απαντήσουν στην σκέψη για τον θάνατο. Και μπορεί οι αντιδράσεις να είναι έντονες αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να χαρακτηριστούν υπερβολικές αφού, δεν υπάρχει πιο αγχωτική και πιεστική σκέψη από την ιδέα του θανάτου.  

Πεποίθηση η οποία εδραιώνεται από τα πορίσματα των ερευνών που έχουν να μας πουν ότι, μια από τις συχνότερες αιτίες πυροδότησης των κρίσεων πανικού έχει τις ρίζες της στο φόβο του θανάτου. Και όχι μόνο αποτελεί, συχνή αιτία αλλά ταυτόχρονα, καταγράφεται ως ένα εκ των συμπτωμάτων που λαμβάνονται υπόψη στην διάρκεια της εξέτασης για την αξιολόγηση της ψυχολογικής κατάστασης του ανθρώπου.

Και αν λάβουμε υπόψη την άποψη της γνωσιακής-συμπεριφορικής θεωρίας για τον φαύλο κύκλο της εκδήλωσης των κρίσεων πανικού τότε, θα ενισχύσουμε την σημαντικότητα της επίδρασης του φόβου του θανάτου αφ ενός ως την αιτία εκδήλωσης του πανικού και αφετέρου ως την ψυχολογική αντίδραση που διατηρεί την ένταση της ψυχικής διαταραχής.

Βέβαια, η γνωσιακή-συμπεριφορική θεωρία μπορεί να ερμηνεύει σωστά την άποψη αιτίας και αιτιατού αλλά, δεν παραμένει στην θεωρία αφού, στηριζόμενη στις αρχές του ψυχοθεραπευτικού μοντέλου προτείνει εκείνες τις τεχνικές και τις παρεμβάσεις οι οποίες αν εφαρμοστούν ορθά στην διάρκεια της θεραπευτικής διαδικασίας, θα ενισχύσουν τα ήδη υψηλά ποσοστά αποτελεσματικότητας της γνωσιακής-συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας στην διαχείριση των προσβολών πανικού.

Παρ όλα αυτά, αν και οι τεχνικές αμφισβήτησης της γνωσιακής-συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας, αναδιαμορφώνουν επιτυχώς τις αρνητικές σκέψεις, υπάρχουν γεγονότα τα οποία ερμηνεύονται αντικειμενικώς αρνητικά λόγω ειδικών συνθηκών. Γιατί όπως και να έχει, ο θάνατος είναι ένα ορθολογιστικά δυσάρεστο γεγονός. Άρα όποια ψυχοθεραπευτική μέθοδος και να εφαρμοστεί δεν είναι ικανή να φέρει τις επιθυμητές διαφοροποιήσεις.  

Ίσως αν επαναπροσδιορίσουμε την έννοια του θανάτου δίνοντας την σημασία του τελικού και σίγουρου προορισμού να ελαφρύνουμε το αίσθημα πανικού που κυριεύει το είναι μας κάθε φορά, που προβληματιζόμαστε για το αναπόφευκτο.

Πιθανόν, αυτή η θεώρηση να μεταμορφώσει κυριολεκτικά την ζωή μας αφού, αναγνωρίζοντας πλέον το προσωρινό της ύπαρξης, θα αναθεωρήσουμε πολλές από τις απόψεις περί ζωής. Και πρώτα από όλα, την ψευδαίσθηση ότι θα συνεχίσουμε να απολαμβάνουμε δια παντός όσα φαινομενικά κατέχουμε.

Υπό το πρίσμα της ρευστότητας, λοιπόν, θα εκτιμήσουμε περισσότερο ότι φαίνεται να δίνει νόημα στη ανιαρή πραγματικότητα αναγνωρίζοντας πια την σημαντικότητα της μοναδικότητας μας στο χρόνο.

Και τόσο απλά, θα μπορούμε να χαιρόμαστε κάθε ανεπανάληπτη στιγμή ζωντάνιας γιατί, για ακόμα μια φορά θα επιβεβαιωθεί ο κανόνας ότι η ζωή είναι μία, γλυκιά και τόσο σύντομη ώστε να ανησυχούμε για το τι πρόκειται να συμβεί αργότερα.

Άλλωστε κανείς δεν γνωρίζει που θα βρισκόμαστε μετά από 100 χρόνια…….

Βασιλική Βενέτη, Post M.A.

Κλινική Ψυχολόγος, Γνωσιακή-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια
Επιστημονική Υπεύθυνη του ΔΔΕΕΨΥ   

Η Διαδικτυακή Κατάρτιση στο ΔΔΕΕΨΥ

Το "Διεπιστημονικό Δίκτυο Εξειδίκευσης Επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας" ακολουθώντας τις πρόσφατες τεχνολικές εξελίξεις μα περισσότερο αναγνωρίζοντας τις πρακτικές ανάγκες που συχνά στέκονται εμπόδια στους στόχους των Επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας για Συνεχιζόμενη Επιμόρφωση εισάγει την καινοτόμο μέθοδο της Διαδικτυακής Κατάρτισης.

Τα Επιμορφωτικά Προγράμματα Κατάρτισης του ΔΔΕΕΨΥ παρέχονται πλέον και διαδικτυακά στις καθορισμένες ημερομηνίες κάθε προγράμματος προσφέροντας την δυνατότητα στους Επαγγελματίες Ψυχικής Υγείας να συμμετέχουν ενεργά στο Πρόγραμμα Κατάρτισης που επιθυμούν από τον χώρο και τον τόπο τους.

Η Διαδικτυακή Κατάρτιση προσφέρεται μονάχα σε όσους διαμένουν περιφερειακά, εκτός του τόπου διεξαγωγής του εκάστοτε Προγράμματος Κατάρτισης.

Το ΔΔΕΕΨΥ παρέχει τα ακόλουθα Διαδικτυακά Επιμορφωτικά Προγράμματα Κατάρτισης:

√ Πρόγραμμα Επιμόρφωσης στην Γνωσιακή-Συμπεριφορική Θεραπεία των Αγχωδών Διαταραχών

√ Πρόγραμμα Εξειδίκευσης στην Θεραπεία των Διαταραχών της Προσωπικότητας

√ Πρόγραμμα Επιμόρφωσης στην Θεραπεία των Διαταραχών της Διάθεσης και την Διαχείριση της Αυτοκτονικότητας μέσω της Γνωσιακής Συμπεριφορικής Ψυχοθεραπείας και των βασικών αρχών της Θεραπείας Σχημάτων του Young

√ Πρόγραμμα Κατάρτισης στις Εφαρμογές της Γνωσιακής-Συμπεριφορικής Ψυχοθεραπείας

√ Πρόγραμμα Σεμιναριακής Επιμόρφωσης στο Αντικείμενο της Δικαστικής Ψυχολογίας και της Εγκληματολογίας

√ Πρόγραμμα Σεμιναρίων Ψυχαναλυτικής Κατάρτισης

√ Πρόγραμμα Κατάρτισης στις Βασικές Δεξιότητες της Συμβουλευτικής των Γονέων

√ Πρόγραμμα Επιμόρφωσης στην Συμβουλευτική Υποστήριξη της Απώλειας και του Πένθους

√ Βασικό Επαγγελματικό Πρόγραμμα Κατάρτισης στην Υπαρξιακή-Φαινομενολογική Συμβουλευτική

Για περισσότερες πληροφορίες που αφορούν στην δομή των προγραμμάτων, στον τρόπο υποστήριξης της Διαδικτυακής Κατάρτισης καθώς και, για δηλώσεις συμμετοχής μπορείτε να καλέσετε στο + 30 210 6993276, καθημερινά, εκτός Σαββάτου και Κυριακής, από τις 12:00 ως τις 20:00.

Βασιλική Βενέτη, Post M.A.
Κλινική Ψυχολόγος, Γνωσιακή-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια
Επιστημονική Υπεύθυνη του ΔΔΕΕΨΥ

Το ΔΔΕΕΨΥ καλοσωρίζει τη Νέα Χρονιά

Ο πρώτος χρόνος δραστηριοποίησης του "Διεπιστημονικού Δικτύου Εξειδίκευσης Επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας" στον χώρο της εξειδικευμένης επαγγελματικής κατάρτισης για τους ειδικούς στην Ψυχική Υγεία, ολοκληρώθηκε με επιτυχία.

Η Επιστημονική Ομάδα του ΔΔΕΕΨΥ ευχαριστεί θερμά τους συμμετέχοντες που έλαβαν μέρος στις Επιμορφωτικές Δραστηριότητες αλλά και όσους συνέβαλλαν δημιουργικά στην διάδοση και στην υποστήριξη της επιστημονικής φιλοσοφίας του Δικτύου.

Και καθώς ένας προοδευτικός κύκλος κλείνει με τις καλύτερες εντυπώσεις, μια νέα αρχή χαράζεται στην συνέχεια της πορείας του ΔΔΕΕΨΥ.

Η Επιστημονική Ομάδα του "Διεπιστημονικού Δικτύου Εξειδίκευσης Επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας" υποδέχεται την Επιμορφωτική Χρονιά 2012-2013 καλοσωρίζοντας τους Επιστήμονες που θα ενταχθούν στο δυναμικό του Δικτύου και, ανακοινώντας τα Επαγγελματικά Προγράμματα Κατάρτισης που θα υλοποιηθούν στην διάρκεια της χρονιάς, δεσμεύεται για την διασφάλιση της μέγιστης προσοχής στα επαγγελματικά ενδιαφέροντα αλλά και στα επιμορφωτικά συμφέροντα των μελλοντικών καταρτιζομένων. 

Αναλυτικές πληροφορίες θα βρείτε στην ιστοσελίδα του ΔΔΕΕΨΥ.

Βασιλική Βενέτη, Post MA
Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
Επιστημονική Υπεύθυνη του ΔΔΕΕΨΥ 

Μύρισε θάλασσα..!

Καλοκαίρι, δικαιολογημένα έχει χαρακτηριστεί ως η εποχή της ανεμελιάς αφού πολλές από τις έγνοιες που μονοπωλούσαν το ενδιαφέρον έχουν πάψει να μας απασχολούν καθώς προετοιμαζόμαστε εναγωνίως για τις καλοκαιρινές εξορμήσεις.

Πραγματικά, αποτελεί τη καλύτερη εποχή του χρόνου. Η μέρα διαρκεί περισσότερο οπότε μπορούμε να τακτοποιήσουμε όλες τις εκκρεμότητες χωρίς ιδιαίτερη πίεση χρόνου. Η ατμόσφαιρα είναι πολύ φωτεινή και ζέστη, γεγονός που επηρεάζει τη ψυχολογία μας αφού έχει αποδειχτεί ερευνητικά ότι η καλοκαιρία αυξάνει σημαντικά τα επίπεδα της σεροτονίνης, χημικής ουσίας του εγκεφάλου η οποία ευθύνεται για τα θετικά συναισθήματα. Κατά συνέπεια, νιώθουμε ευεξία και είμαστε σε θέση να προγραμματίσουμε τα καλοκαιρινά σχέδια.

Τι δεν έχουμε ονειρευτεί για το φετινό καλοκαίρι…. Στιγμές απόλυτης χαλάρωσης, αβίαστος χρόνος με τους δικούς μας ανθρώπους, αμέτρητες βουτιές στη θάλασσα, νέες γνωριμίες, αναθερμάνσεις των σχέσεων, αποδράσεις από τη ρουτίνα, βραδιές διασκέδασης και ότι άλλο είναι ικανό να ενισχύσει την ήδη θετική διάθεση μας. Πόσο πολύ ανυπομονούμε να φθάσουμε στο καλοκαιρινό προορισμό ευχόμενοι να πραγματοποιηθεί κάθε επιθυμία.

Μπορεί λοιπόν το καλοκαίρι να μας επηρεάζει θεαματικά ωστόσο είναι ωφέλιμο να είμαστε προσεχτικοί ώστε να αποφύγουμε τις δυσκολίες και απογοητεύσεις που τυχόν θα συναντήσουμε.
Γνωρίζοντας ότι είμαστε περισσότερο δραστήριοι τις καλοκαιρινές ημέρες είναι αποδοτικό να αφιερώνουμε χρόνο μέσα στην ημέρα για να αναπαυόμαστε αποφεύγοντας τη σωματική κούραση η οποία επιδρά αρνητικά στη διάθεση.

Έχοντας επίγνωση ότι αφιερώνουμε αρκετό χρόνο τόσο στον εαυτό όσο και στους άλλους, κάτι που ίσως δεν συνηθίζαμε μέχρι τώρα αφού ήμασταν τόσο απασχολημένοι με τις απαιτήσεις της καθημερινότητας, είναι ωφέλιμο να θέσουμε τα όρια μας ώστε να υπάρξει ικανοποιητική επικοινωνία για να χτίσουμε ισορροπημένες σχέσεις.

Αν επιδιώκουμε να γνωρίσουμε νέους ανθρώπους ώστε να συνάψουμε ερωτικές σχέσεις, ας έχουμε στο μυαλό μας ότι η ευχάριστη διάθεση των ημερών επηρεάζει σημαντικά την αντικειμενική εκτίμηση των καταστάσεων ακόμα και των ανθρώπων. Συχνά, οι ερωτικές σχέσεις που γεννήθηκαν τους καλοκαιρινούς μήνες είχαν περιορισμένη διάρκεια. Και αυτό γιατί είναι σχέσεις οι οποίες δημιουργήθηκαν υπό συγκεκριμένες συνθήκες και, πρακτικά έπαψαν να υφίστανται όταν πλέον οι σύντροφοι επέστρεψαν στο κανονικό ρυθμό ζωής. Βέβαια δεν είναι λίγες οι μαρτυρίες ατόμων που αναφέρουν ότι κάποιοι καλοκαιρινοί έρωτες διάρκεσαν μια ζωή!

Όπως και να έχει, αν οι στόχοι που ορίζουμε για τους καλοκαιρινούς μήνες είναι ρεαλιστικοί θα αποτρέψουν τη πιθανότητα προβληματισμού. Αρκεί να γνωρίζουμε τι μας εκφράζει, τι επιδιώκουμε και πώς μπορούμε να αγγίξουμε τα «όνειρα» μας.

Γιατί χρωστάμε ένα δώρο ξεκούρασης στον εαυτό μας ως επιβράβευση για όσα κατάφερε όλους αυτούς τους μήνες. Ας χαλαρώσουμε λοιπόν αξιοποιώντας κάθε μια από τις πολλά υποσχόμενες καλοκαιρινές ημέρες και νύχτες γεμίζοντας τις βαλίτσες με αναμνήσεις οι οποίες θα αποτελούν πολύτιμες πηγές χαράς τους επόμενους μήνες!

Βασιλική Βενέτη
Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια

Χάνοντας Κάποιον Αγαπημένο…..

Ακούμε πολύ συχνά να λένε ότι ο θάνατος αποτελεί την εξέλιξη της ζωής. Τι ειρωνεία!...θα σκεφτούμε ιδιαίτερα αν τυχαίνει να αποχωριζόμαστε ανθρώπους που έχουν σημαδέψει την πορεία μας στον χρόνο.

Ο θάνατος ενός παιδιού δημιουργεί ένα ανυπόφορο αίσθημα αδικίας. Οι γονείς θρηνούν την απώλεια του μέλλοντος του παιδιού, τα ανεκπλήρωτα όνειρα του και το παράλογο της συμφοράς. Κατά κάποιο τρόπο, αισθάνονται υπεύθυνοι για την απώλεια νιώθοντας ότι χάνουν ένα σημαντικό μέρος του ίδιου του εαυτού τους.

Ο θάνατος ενός συζύγου, εκτός από το έντονο συναισθηματικό σοκ, προκαλεί γενικότερες ανακατατάξεις στην οικογένεια όπως η αποδιοργάνωση του συστήματος, η αλλαγή του τρόπου ζωής και η απώλεια του εισοδήματος. Στους ηλικιωμένους ανθρώπους, ο θάνατος συζύγου σημαίνει τον χαμό του συντρόφου με τον οποίο πέρασαν μια ολόκληρη ζωή ενώ, το αίσθημα της μοναξιάς που νιώθουν εντείνεται λόγω της απώλειας άλλων φίλων.

Ο θάνατος αγαπημένου προσώπου λόγω αυτοκτονίας ή ξαφνικού και βίαιου γεγονότος όπως είναι το ατύχημα αποτελεί μια από τις δυσκολότερες συναισθηματικά καταστάσεις. Τόσο το οικογενειακό περιβάλλον όσο και οι φίλοι αρνούνται να δεχτούν και να ξεπεράσουν το δράμα που τους συμβαίνει. Νιώθουν ένα τεράστιο βάρος ευθύνης, ενοχών, θυμού και ντροπής. Αισθάνονται συνυπεύθυνοι για το γεγονός εκφράζοντας επαναλαμβανόμενα οδυνηρά συναισθήματα με έντονο πάθος και λαχτάρα να συναντήσουν το πρόσωπο που έφυγε από τη ζωή. Ενώ εμφανίζουν έντονη ενασχόληση με καταστάσεις αλλά και σκέψεις που αφορούν το θάνατο προκαλώντας μεγάλη στεναχώρια και σωματική καταπόνηση στους εαυτούς τους.

Τα Στάδια του ΠένθουςΗ απώλεια ενισχύει τη φυσιολογική διαδικασία του πένθους. Ως πένθος ορίζουμε τις συναισθηματικές και σωματικές αντιδράσεις που εκδηλώνουμε ως απάντηση στο γεγονός της απώλειας. Περιλαμβάνει ένα μεγάλο φάσμα συναισθημάτων όπως λύπη, θυμό, απελπισία, ενοχές και φόβο. Πιο συγκεκριμένα, το πένθος εξελίσσεται στα ακόλουθα στάδια.

Άρνηση της πραγματικότητας. Είναι η πρώτη ψυχολογική αντίδραση στο γεγονός. Ένας μηχανισμός άμυνας που μας επιτρέπει να «κερδίσουμε» χρόνο ώστε να μειώσουμε την ένταση του πόνου.

Θυμός. Όταν η άρνηση της αλήθειας αρχίζει να υποχωρεί, ο συναισθηματικός πόνος εμφανίζεται για να ενισχύσει το θυμό μας προς τον θανόντα. Δικαιολογημένα το στάδιο του θυμού έχει χαρακτηριστεί ως εγωιστικό αφού αναρωτιόμαστε γιατί η συμφορά συνέβη σε εμάς χωρίς να εκτιμούμε τις αντικειμενικές επιπτώσεις του γεγονότος.

Ενοχές & Διαπραγμάτευση. Κατά τη διάρκεια του σταδίου, αναρωτιόμαστε τι θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει ώστε να αποτρέψουμε τον θάνατο του αγαπημένου. Συνήθως εντοπίζουμε πολλά λάθη τα οποία μας οδηγούν σε αφόρητες τύψεις.

Κατάθλιψη. Στη διαδικασία του πένθους αναπτύσσονται δύο τύποι κατάθλιψης. Η «επιφανειακή-φυσιολογική» η οποία αφορά τις πρακτικές συνέπειες του πένθος και εκδηλώνεται με τα εξής φυσιολογικά συμπτώματα: αρνητική διάθεση, αίσθημα θλίψης, ανορεξία, κρίσεις κλάματος, νευρικότητα, μειωμένη ικανότητα νοητικής συγκέντρωσης και αίσθηση ότι ο νεκρός είναι ακόμη κατά κάποιο τρόπο εν ζωή. Όσο περισσότερο παραμένουν τα παραπάνω συμπτώματα τόσες πιθανότητες υπάρχουν να ενισχυθεί η εκδήλωση της «βαθύτερης-κλινικής» κατάθλιψης με βασικά χαρακτηριστικά την έλλειψη ενδιαφέροντος, την απώλεια της ευχαρίστησης και την μείωση της λειτουργικότητας του ατόμου.

Αποδοχή. Μετά την καταθλιπτική φάση και ενώ τα συμπτώματα υποχωρούν, αρχίζουμε να αποδεχόμαστε το γεγονός της απώλειας επιστρέφοντας σταδιακά στη καθημερινότητα μας.

Η ομαλή διαδικασία των σταδίων του πένθους συνήθως απαιτεί δύο χρόνια για να ολοκληρωθεί. Παρ όλα αυτά, παρατηρείται ότι δεν υπάρχει πάντοτε η διαδοχική αυτή ακολουθία αλλά, ως ένα βαθμό κάποια από τα χαρακτηριστικά των σταδίων.

Οι Επιπλοκές του πένθους
Οι επιπλοκές του πένθους παρουσιάζονται όταν θρηνούμε εξαιτίας απρόσμενου θανάτου ή όταν υπάρχουν συναισθηματικές «εκκρεμότητες» με το άτομο που έχει πεθάνει. Οι συνηθέστερες επιπλοκές είναι η παρατεταμένη περίοδος της θλίψης, η άρνηση αποδοχής της απώλειας, οι επίμονες ιδέες για το θάνατο του αγαπημένου προσώπου, η κατάθλιψη, τα ψυχοκινητικά προβλήματα και το σύνδρομο μετατραυματικού στρες.
Υπό αυτές τις συνθήκες, είναι αναγκαία η ψυχολογική υποστήριξη από ειδικούς με εμπειρία στα θέματα φυσικής απώλειας.

Η αντιμετώπιση του πένθους ψυχοθεραπευτικά
Η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία βοηθά τον πενθούντα να προσαρμοστεί στην καθημερινή ζωή στοχεύοντας στην αύξηση των ευχάριστων και των κοινωνικών δραστηριοτήτων και ενισχύοντας τις δεξιότητες του θεραπευόμενου ώστε να αντιμετωπίσει πιο αποτελεσματικά τα δύσκολα γεγονότα.
Άρα σταδιακά, ο θεραπευόμενος αναθεωρεί τον αρνητικό τρόπο σκέψης αξιολογώντας αντικειμενικά την πραγματικότητα, ενώ βελτιώνει τη διάθεση του και γίνεται περισσότερο λειτουργικός στην καθημερινότητα του.

Αναμφισβήτητα, ο θάνατος αγαπημένων προσώπων είναι μια ιδιαίτερα τραυματική εμπειρία. Και είναι απολύτως φυσιολογικό, εκείνες τις δύσκολες στιγμές, οποιαδήποτε ελπιδοφόρα ή παρηγορητική κουβέντα και αν ακούγεται να μην είναι ικανή να ανακουφίσει την οδύνη που νιώθουμε.

Καθώς όμως ο καιρός περνά, η ένταση του θρήνου μειώνεται δίνοντας χώρο στις γλυκές αναμνήσεις των ανεπανάληπτων στιγμών που ζήσαμε με εκείνους. Και ίσως αυτές οι αναμνήσεις να είναι οι μόνες που μπορούν να ανακουφίσουν τον πόνο μας βοηθώντας να προχωρήσουμε και νιώθοντας βαθιά ευγνωμοσύνη για όλα όσα απλόχερα εκείνοι πρόσφεραν σε εμάς όταν βρίσκονταν εν ζωή!

Βασιλική Βενέτη, Post MA
Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
Επιστημονική Υπεύθυνη του ΔΔΕΕΨΥ