Ποτέ ήταν η τελευταία φορά που φωνάξατε υποστηρίζοντας ότι έχετε απόλυτο δίκιο, που παραπονεθήκατε ότι δεν σας καταλαβαίνουν ποτέ, που φθάσατε εκτός εαυτού και τσακωθήκατε; Δυστυχώς ή ευτυχώς, όλοι έχουμε νιώσει θυμωμένοι αρκετές φορές στην ζωή μας. Και είναι απολύτως φυσιολογικό αφού ο θυμός είναι ένα από τα πολλά ανθρώπινα συναισθήματα, ικανό να εκφράσει την αντίδραση σε μια κατάσταση που νιώθουμε προσβολή ή αδικία και προσπαθούμε να αποκαταστήσουμε με ανταπόδινες συμπεριφορές.
Είναι αλήθεια ότι ο θυμός αποτελεί ένα δυσάρεστο συναίσθημα το οποίο εκτός από τις ακραίες εκδηλώσεις συνοδεύεται από πολλές σωματικές αντιδράσεις όπως η αύξηση της αρτηριακής πίεσης, του καρδιακού παλμού, του ρυθμού της αναπνοής, της εφίδρωσης, της μυϊκής τάσης, της αδρεναλίνης και της νοραδρεναλίνης, ορμόνης του άγχους.
Ενώ λίγο παραπέρα οι ειδικοί θα υποστηρίξουν ότι ο θυμός περιγράφει την μορφή της απόκρισης των ανθρώπων για την αντιμετώπιση των απειλών που διαχωρίζεται σε συγκεκριμένους τύπους. Οπότε θα παρατηρήσουμε την «βιαστική και ξαφνική οργή» δηλαδή την αντίδραση μας όταν αντιληφθούμε ότι βασανιζόμαστε ή ότι έχουμε παγιδευτεί, και την «πάγια και εσκεμμένη οργή» ή την εκδήλωση θυμού όταν νιώσουμε ότι οι άλλοι μας βλάπτουν σκοπίμως και μας κακομεταχειρίζονται αδίκως.
Αλλά και τον παθητικό θυμό κατά τον οποίο το άτομο χαρακτηρίζεται από αυτομομφή, αυτοθυσία, απάθεια, μυστικοπαθής συμπεριφορά και ψυχολογική χειραγώγηση εκείνων που τον ζημίωσαν χωρίς εμφανείς κινήσεις. Καθώς και τον επιθετικό θυμό όπου το άτομο εκφράζει λεκτικά αλλά και συμπεριφορικά την αδικία μέσω απειλών, σωματικής βίας, εκφοβισμού, εκδίκησης και υλικής βλάβης των άλλων.
Βέβαια πέρα από τις φυσιολογικές αποκρίσεις και τις ψυχολογικές αντιδράσεις, η εξωτερική έκφραση του θυμού περιγράφεται κυρίως από τις εκφράσεις του προσώπου, τις κινήσεις του σώματος και την απώλεια της αυτοκυριαρχίας.
Οι αιτίες πρόκλησης και εκδήλωσης του θυμού είναι ποικίλες. Ευλόγως θα θυμώσουμε όταν φοβόμαστε, αδικούμαστε, βασανιζόμαστε, απειλούμαστε. Αλλά και όταν δεν μας σέβονται, δεν μας αγαπούν, δεν αναγνωρίζουν την προσφορά μας και μας μεταχειρίζονται. Όταν οι προσωπικές και φυσιολογικές ανάγκες δεν καλύπτονται και νιώθουμε μόνοι.
Συνεπώς, είναι πολύ εύκολο να θεωρήσουμε κάποιον άλλον υπεύθυνο για την συναισθηματική μας κατάσταση εκτοξεύοντας κατηγορίες και προσπαθώντας με κάθε τρόπο να δικαιώσουμε τον εαυτό μας. Ακόμα και αν η συμπεριφορά των άλλων δεν είναι η πραγματική αιτία καταλήγουμε σε αυτή εξαιτίας της αδυναμίας διατήρησης του αυτοελέγχου και της υποκειμενικής παρατήρησης λόγω του έντονου συναισθηματισμού που βιώνουμε.
Οπότε είναι ιδιαιτέρως ωφέλιμο να διαχειριζόμαστε παραγωγικά τον θυμό μας αποκωδικοποιώντας τα πολλά πρόσωπα του, αναγνωρίζοντας ότι κάθε αντίδραση είναι αποτέλεσμα επιλογής, αναζητώντας εναλλακτικές εξωτερίκευσης του συναισθήματος, ελέγχοντας την ένταση του, ακολουθώντας ένα συστηματικό πρόγραμμα είτε συμμετέχοντας σε ομάδες διαχείρισης θυμού είτε κάνοντας οτιδήποτε ασφαλές μπορεί να λυτρώσει τον θυμωμένο μας εαυτό.
Γιατί είναι γεγονός ότι η υγιής έκφραση του θυμού, μας καθιστά περισσότερο ήρεμους, αισιόδοξους, επικοινωνιακούς ενώ έχει ανυπολόγιστη λειτουργική αξία για την επιβίωση μας.
Βασιλική Βενέτη
Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου