Κάθε Τέλος, Μια Νέα Αρχή!

Αν το καλοσκεφτούμε, όλα κάποια στιγμή τελειώνουν! Είτε πρόκειται για υλικές καταστάσεις, είτε πρόκειται για συναισθηματικές εκφράσεις, είτε πρόκειται για φυσικές συνθήκες….. όλα κάποτε θα σταματήσουν να υπάρχουν!

Θλιβερή συνειδητοποίηση ιδιαίτερα αν τυχαίνει το τέλος να σημαίνει ματαίωση για όσους προχωρούν χωρίς την παρουσία κάποιων από των συνθηκών που αναφέραμε αλλά ταυτόχρονα, συνειδητοποίηση η οποία διαθέτει ένα τόνο φρεσκάδας αφού εμπειρικά αποδεικνύεται σχεδόν καθημερινά ότι καθετί φθάνει στο σημείο ολοκλήρωσης του για να δώσει χώρο σε ότι φαίνεται να γεννιέται.

Ο νόμος της φυσικής εξέλιξης, μια διαδικασία ζωής η οποία έχει αρχή, μέση και σαφέστατα τέλος. Βέβαια, οι πιο τολμηροί θα υποστηρίξουν την έννοια της αναγέννησης ή της συνέχειας κάθε ζωτικής μονάδας τονίζοντας την σημασία που καταλαμβάνει η έννοια της αναδιαμόρφωσης στις φιλοσοφίες των συγκεκριμένων θεωριών. Όμως  όποια άποψη και αν υποστηρίξουμε, όλοι θα συμφωνήσουμε πως ότι υπάρχει, θα υπάρχει μέχρι το τέλος του!

Και μπορεί ο νόμος της φυσικής εξέλιξης να περιγράφει άριστα το νόημα οποιασδήποτε μορφής ύπαρξης ωστόσο, αποτελεί μια καλή αφορμή αφ ενός για την παρατήρηση του εξωτερικού περιβάλλοντος και αφ ετέρου, για εσωτερικό προβληματισμό και προσωπική βελτίωση διότι έχει επιτυχής εφαρμογή σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής.  Άλλωστε κάθε εξέλιξη γύρω μας κάποτε σταματά. Τα αντικείμενα φθείρονται, οι άνθρωποι πεθαίνουν, οι σχέσεις τελειώνουν, οι εποχές αλλάζουν. Τα πάντα κινούνται σε χωροχρονικά πλαίσια μέχρι την ολοκλήρωση τους. Ίσως ο χρόνος να αποτελεί την πιο ζωντανή απόδειξη ότι όλα κύκλους κάνουν!

Και ο χρόνος ερμηνεύεται διαφορετικά από κάθε άνθρωπο γιατί, οι προσωπικές εμπειρίες είναι εκείνες που θα καθορίσουν τις ατομικές πεποιθήσεις. Όμως, υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα χρονικά σημεία τα οποία ανεξάρτητα από την σημασία που έχουν για εμάς,  ενισχύουν όμοιες ανθρώπινες αντιδράσεις.

Δεν υπάρχει πιο δυνατό επιχείρημα από την αίσθηση που αφήνει η προσδοκία της Νέας Χρονιάς αλλά και η ανανέωση που νιώθουμε στο τέλος του καλοκαιριού. Είναι οι χρονικοί σταθμοί στην διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους που συμβολίζουν την Αρχή! Γιατί, πρακτικά η πρωτοχρονιά σημαίνει την αλλαγή του χρόνου και θεωρητικά, ο Σεπτέμβριος σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας περιόδου. Σχήμα το οποίο έχει διαμορφωθεί από τα πρώτα παιδικά χρόνια αφού, ο ήχος του κουδουνίσματος στο προαύλιο καθόριζε την έναρξη της σχολικής χρονιάς. Σχήμα το οποίο συνεχίζει να αναπαράγεται χρόνια μετά, στην επαγγελματική ζωή πια αφού, η επιστροφή από την καλοκαιρινή άδεια ορίζει την επάνοδο στην εργασιακή πραγματικότητα.

Και είναι η περίοδος κατά την οποία επαναξιολογούμε ότι θεωρούμε σημαντικό θέτοντας νέους στόχους. Πιθανόν, η διαφορετική θεώρηση των καταστάσεων ή η διάθεση για μια νέα αρχή να επηρεάζεται από την ψυχική κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε επιστρέφοντας σταδιακά στην καθημερινότητα.

Η αλήθεια είναι ότι κάθε φορά που απομακρυνόμαστε ή αποστασιοποιούμαστε από ότι συμβαίνει εκτιμούμε περισσότερο αντικειμενικά τι πραγματικά γίνεται.  Και η συγκεκριμένη δυνατότητα προσφέρεται άνετα στο διάστημα της καλοκαιρινής ανάπαυλας γιατί, αποφορτιζόμαστε και σε πιο ήρεμες συνθήκες προχωρούμε στον απολογισμό όσων έχουν εξελιχτεί στην ζωή μας.

Είναι το σημείο του φιλτραρίσματος, όταν δηλαδή βλέπουμε τι αληθινά θέλουμε, τι δεν μας εκφράζει πια, τι άλλο επιθυμούμε. Και το επόμενο βήμα είναι η δόμηση ενός πλάνου δράσης, πολύ απλά το σχέδιο που χρειάζεται να καταστρώσουμε ώστε να φθάσουμε στην νέα τάξη πραγμάτων. Ο χάρτης της νέας ζωής ο οποίος συμβολικά απεικονίζει διαφοροποιημένους ή νέους προορισμούς.

Και όντας επηρεασμένοι από τα καλοκαιρινά ταξίδια, είναι πολύ εύκολο να αρχίσουμε ακόμη ένα, εκείνο που θα σημάνει την αφετηρία μιας άλλης πορείας η οποία φέρει αρκετές δόσεις αισιοδοξίας  μα περισσότερο την πίστη ότι τελικά αυτή η διαδρομή θα καταλήξει εκεί που ακριβώς θέλουμε, στο σημείο της υποκειμενικής και τόσο ρευστής ιδανικής πραγματικότητας!

Βασιλική Βενέτη, Post M.A.

Κλινική Ψυχολόγος, Γνωσιακή-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια

Επιστημονική Υπεύθυνη του ΔΔΕΕΨΥ

Η «Καλοκαιρινή» Διάθεση!

Θάλασσα, παραλίες, υψηλές θερμοκρασίες, καλή παρέα, ανέμελη διάθεση είναι κάποια από τα βασικά στοιχεία που υποστηρίζουν απόλυτα το καλοκαιρινό σκηνικό.

Και ίσως να είμαστε από τους ευνοημένους του πλανήτη αφού, η χώρα μας δικαίως φημίζεται για τα ευλογημένα καλοκαίρια της. Άλλωστε δεν τυχαίο το γεγονός ότι χιλιάδες τουρίστες κατακλύζουν τις ελληνικές αμμουδιές κάθε χρόνο για να απολαύσουν τις μοναδικές ομορφιές της χώρας μας.

Είναι ερευνητικά αποδεδειγμένη η ευεργετική επίδραση της καλοκαιρίας στην ενίσχυση της θετικής ψυχολογίας των ανθρώπων. Ερευνητικό πόρισμα που ισχυροποιείται κλινικά λαμβάνοντας υπόψη τα διαγνωστικά κριτήρια της Αμερικάνικης Ψυχιατρικής Εταιρείας τα οποία καθορίζουν τους προσδιοριστές περιγραφής της πορείας επανειλημμένων επεισοδίων με εποχική εμφάνιση στα πλαίσια των διαταραχών της διάθεσης.    

Νομίζω πως όλοι παρατηρούμε τις ψυχικές αντιδράσεις μας! Και πιθανόν, να σημειώνουμε περισσότερη κακή διάθεση τις ημέρες που ο καιρός είναι μουντός, βροχερός και άστατος ενώ, θα συμφωνήσουμε πως τις καλές καιρικά ημέρες, η ψυχολογία μας είναι θετική.

Και αν στηριχτούμε στην αναφερθείσα άποψη της Αμερικάνικης Ψυχιατρικής Εταιρείας τότε, θα επιβεβαιώσουμε την κλινική παρατήρηση ότι οι περισσότερες μελαγχολικές ως και καταθλιπτικές ψυχολογικές αντιδράσεις σημειώνονται κυρίως το φθινόπωρο μα πιο πολύ στην διάρκεια του χειμώνα.
Πιο απλά, η εποχική κατάθλιψη αποτελεί ψυχική έκφραση περισσότερη κοινή κατά τους χειμερινούς μήνες.

Στην πραγματικότητα η εποχική κατάθλιψη, δεν είναι τίποτε διαφορετικό από την πυροδότηση των συμπτωμάτων ενός καταθλιπτικού επεισοδίου το οποίο εκδηλώνεται σε καθορισμένες εποχές του χρόνου αλλά και σε ειδικές συνθήκες.
Υπό αυτήν την θεώρηση, αν φέρουμε γενετικά την προδιάθεση του συγκεκριμένου τύπου των διαταραχών της διάθεσης και αν υπάρξουν οι κατάλληλοι εγκλητικοί παράγοντες, τότε κάπου ανάμεσα στο φθινόπωρο και τον χειμώνα, είναι πιθανό η ψυχική κατάσταση ενός ανθρώπου να παρουσιάσει σημαντική υποτροπή. 

Βέβαια, η αυστηρά κλινική έκφραση της πορείας επανειλημμένων επεισοδίων με προσδιοριστή εποχικής εμφάνισης στις διαταραχές της διάθεσης απαιτεί πρόσθετα διαγνωστικά κριτήρια όπως είναι η παρουσία συμπτωμάτων της Διπολικής Ι Διαταραχής, ή της Διπολικής ΙΙ Διαταραχής, ή της Μείζονος Καταθλιπτικής Διαταραχής, Υποτροπιάζουσας. Όπως και η ένταση των συμπτωμάτων καθώς και, η γενικότερη οργανική κατάσταση του ανθρώπου είναι οι παράγοντες που θα καθορίσουν την γενικότερη ψυχική έκφραση ενός ατόμου.

Μάλλον απέχουμε αρκετά από τις συγκεκριμένες αντιδράσεις. Πιθανόν να βρισκόμαστε σε τελείως διαφορετική διάθεση ετοιμάζοντας τις βαλίτσες για τον καλοκαιρινό προορισμό. Η ψυχολογία μας είναι σαφώς καλύτερη από εκείνη που παρατηρούμε τους φθινοπωρινούς ή τους χειμωνιάτικους μήνες. Είμαστε πιο ήρεμοι, χαλαροί, θετικοί, αισιόδοξοι, γεμάτοι ενέργεια και ανυπομονησία να φθάσουμε επιτέλους στο παραθαλάσσιο για τους παραδοσιακούς τύπους ή για τους πιο εκκεντρικούς  στο ορεινό μέρος που έχουμε επιλέξει να ζήσουμε τις μέρες της καλοκαιρινής ξεκούρασης.

Όλοι έχουμε ανάγκη να ξεφύγουμε από την καθημερινότητα, να αλλάξουμε παραστάσεις, να αφιερώσουμε το χρόνο μας σε κάτι διαφορετικό, να απολαύσουμε κάθε στιγμή χαλάρωσης. Είναι αλήθεια ότι κουραστήκαμε πολύ τους μήνες που πέρασαν, ήρθαμε αντιμέτωποι με απαιτητικές και ψυχοφθόρες καταστάσεις, κληθήκαμε να διαχειριστούμε δύσκολες συνθήκες. Και μπορεί το ψυχικό και σωματικό κόστος να ήταν τεράστιο αλλά, καταφέραμε να διαχειριστούμε αποτελεσματικά οποιαδήποτε απαίτηση συμβάλλοντας στην πλέον ικανοποιητική εξέλιξη.

Ένας λόγος λοιπόν παραπάνω να επιβραβεύσουμε γενναιόδωρα τον εαυτό προσφέροντας σε εμάς ξεχωριστές στιγμές σωματικής και ψυχικής ηρεμίας όπως και αν καθορίζονται, μόνοι ή περιτριγυρισμένοι από αγαπημένους ανθρώπους, στην καυτή παραλία ή σε κάποιο ορεινό μέρος, σε κάποιο νησί ή σε μια χώρα του εξωτερικού, παντού και πουθενά, μα πάνω από όλα με τον εαυτό που δεν μας πρόδωσε ποτέ, που αντιστέκεται και μάχεται αδιάκοπα, που κοπιάζει καθημερινά.

Φεύγοντας για τον προορισμό μας και μεταφέροντας στις αποσκευές, εκτός από τα απαραίτητα, τις προσδοκίες για την εκπλήρωση των ονείρων μας, ας ευχηθούμε ότι οι μέρες της θερινής ανάπαυλας θα είναι γεμάτες με δυνατές εμπειρίες οι οποίες τους επόμενους μήνες θα μεταμορφωθούν σε εκείνες τις αναμνήσεις που αποτελώντας αδιάψευστα επιχειρήματα θα μας θυμίζουν ότι το φετινό καλοκαίρι ήταν πραγματικά μοναδικό!

Βασιλική Βενέτη, Post M.A.

Κλινική Ψυχολόγος, Γνωσιακή-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια
Επιστημονική Υπεύθυνη του ΔΔΕΕΨΥ