Μπορεί να έχουμε γαλουχηθεί με πεποιθήσεις που αφορούν στην φροντίδα του αδύναμου φίλου αλλά η πραγματικότητα έρχεται να αναιρέσει τον ρομαντισμό της παλιάς εποχής που ήθελε τους άντρες να προστατεύουν τις γυναίκες από κάθε κακουχία αφού, καθημερινά τα περιστατικά βίας κατά των γυναικών αυξάνονται με ανησυχητικό ρυθμό.
Οι έρευνες αποδεικνύουν ότι η βία κατά των γυναικών αποτελεί πια παγκόσμιο φαινόμενο με τις καταγραφές των περιστατικών να αναφέρουν ότι το 17.6% του συνολικού γυναικείου πληθυσμού έχει υποστεί κάποιο είδος βίας, ποσοστό το οποίο διαφοροποιείται σημαντικά αν λάβουμε υπόψη ότι τουλάχιστον το 55% των γυναικών που κακοποιούνται δεν καταγγέλλουν το γεγονός.
Σύμφωνα με την Πλατφόρμα Δράσης του Πεκίνο, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών το 1995 όρισε την Βία κατά των Γυναικών σε κάθε πράξη βίας που στηρίζεται στο φύλο και επιφέρει κάθε είδους σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βλάβη, πόνο, απειλή, εξαναγκασμό, αυθαίρετη στέρηση της ελευθερίας στην δημόσια ή στην ιδιωτική ζωή των γυναικών.
Η βία κατά των γυναικών διαχωρίζεται στην ενδοοικογενειακή βία δηλαδή σε κάθε είδους σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βία που ασκείται σε βάρος του θύματος από τον πρώην ή νυν σύζυγο ή σύντροφο, καθώς και από μέλη της οικογένειάς του η οποία εκφράζεται με την ψυχολογική βία, την οικονομική εκμετάλλευση, την σωματική και την σεξουαλική κακοποίηση.
Στη σεξουαλική παρενόχληση, την συμπεριφορά σεξουαλικού περιεχομένου η οποία παραβιάζει την αξιοπρέπεια γυναικών και ανδρών στον χώρο εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της συμπεριφοράς των προϊσταμένων και των συναδέλφων.
Στην παράνομη διακίνηση γυναικών με σκοπό τη σεξουαλική και οικονομική εκμετάλλευση που περιλαμβάνει την πορνεία ή άλλες μορφές σεξουαλικών καταναγκασμών, την εξαναγκαστική εργασία, ή παροχή υπηρεσιών, τη διαμόρφωση συνθηκών σκλαβιάς, ή τη λήψη σωματικών οργάνων.
Και στον βιασμό που ορίζει τον εξαναγκασμό του ατόμου, με σωματική βία ή με απειλή κινδύνου, σε συνουσία ή σε άλλη ασελγή πράξη ή σε ανοχή της.
Μπορεί κάθε έκφραση βίας να αποτελεί μια παραβατική πράξη, ο βιασμός όμως χαρακτηρίζεται έγκλημα επιβολής γιατί προσβάλλει βάναυσα την προσωπικότητα, την αξιοπρέπεια, την σωματική ακεραιότητα και την ψυχική ισορροπία του θύματος.
Στην περίπτωση του βιασμού, τα στατιστικά στοιχεία λένε ότι το 80% των βιασθέντων είναι γυναίκες ηλικίας μέχρι 30 ετών ενώ, οι νεαρές ηλικίας 16-19 ετών έχουν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να πέσουν θύμα βιασμού, απόπειρας βιασμού ή σεξουαλικής παρενόχλησης.
Όπως καταλαβαίνετε πρόκειται για ένα σοβαρό φαινόμενο το οποίο απειλεί κυριολεκτικά την ζωή του θύματος. Άλλωστε παγκοσμίως οι μισές από τις γυναίκες που έχουν δολοφονηθεί είναι θύματα των ερωτικών συντρόφων τους, 130 εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες έχουν υποστεί ακρωτηριασμό των γεννητικών οργάνων ενώ, 2 εκατομμύρια κορίτσια κάθε χρόνο κινδυνεύουν να υποβληθούν σε ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων εξαιτίας του βιασμού.
Και άλλο τόσο σημαντικές είναι οι ψυχολογικές επιδράσεις ενός βιασμού στην ψυχική υγεία των θυμάτων. Οι νεαρές και οι γυναίκες που θα υποστούν βιασμό έχουν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν από κάποιο είδος καταθλιπτικής διαταραχής, έξι φορές περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν μετατραυματικό στρες, δεκατρείς φορές περισσότερες πιθανότητες να εξαρτηθούν από αλκοόλ, είκοσι έξι φορές περισσότερες πιθανότητες να καταφύγουν στην χρήση τοξικών ουσιών και τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να προβούν σε απόπειρα ή επιτυχημένη πράξη αυτοκτονίας.
Πρόσθετα μια ακόμη ψυχική επίπτωση ενός βιασμού καθορίζεται από τα ηθικά και ψυχολογικά διλλήματα που διαμορφώνει η πιθανότητα γονιμοποίησης του ωαρίου στην διάρκεια της καταναγκαστικής ερωτικής πράξης.
Για αυτό η ανάγκη για άμεση παρέμβαση είναι απαραίτητη. Και το πρώτο βήμα σημειώνεται με την υπεράσπιση και την προστασία του εαυτού.
Αν λοιπόν τυχαίνει να είμαστε θύματα ενδοοικογενειακής βίας είναι χρήσιμο να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν θα ανεχτούμε οποιαδήποτε μορφή βίας από τις πρώτες κιόλας ενδείξεις της επιθετικής συμπεριφοράς. Παράλληλα, ωφελεί να έχουμε ένα σχέδιο δράσης το οποίο θα ακολουθήσουμε σε κάποιο επεισόδιο βίας φεύγοντας από το σπίτι με ασφάλεια και ταχύτητα.
Αν τυχαίνει να παρενοχλούμαστε σεξουαλικά στο χώρο εργασίας, ωφελεί να ενημερώσουμε άμεσα το περιβάλλον για τις συμπεριφορές παρενόχλησης που αντιμετωπίζουμε ενώ, χρειάζεται να θέσουμε σαφή όρια στις σχέσεις αλλά και στις καταστάσεις που σημειώνονται οι προσβλητικές στάσεις.
Αν έχουμε πέσει θύματα παράνομης διακίνησης με στόχο την σεξουαλική και οικονομική εκμετάλλευση, είναι αποτελεσματικό να απευθυνθούμε σε φορείς που μπορούν να παρέχουν νομική βοήθεια, ασφαλή διαμονή σε ξενώνες, παροχή των αναγκαίων υλικών αγαθών, ιατρική, φαρμακευτική και ψυχολογική υποστήριξη.
Και αν έχουμε υποστεί βιασμό, είναι απαραίτητο να μην πλυθούμε πριν εξεταστούμε από τις αρμόδιες υπηρεσίες αλλά να τηλεφωνήσουμε άμεσα στις αρχές και, να καλέσουμε ασθενοφόρο συλλέγοντας όσα περισσότερα αποδεικτικά στοιχεία μπορούμε.
Γιατί ναι είναι τραυματική εμπειρία κάθε άσκηση βίας και είναι απολύτως φυσιολογικό όταν ζούμε αυτές τις καταστάσεις, οι αντοχές και τα κουράγια να χάνονται αλλά ταυτόχρονα, είναι σωτήριο να κατανοήσουμε ότι δεν είμαστε εμείς αυτοί που προκαλέσαμε τις εν λόγω συμπεριφορές. Αντιθέτως, είμαστε εμείς που μπορούμε να μην υποστούμε όποια μορφή βίας καταστέλλοντας δραστικά κάθε έκφραση της.
Αρκεί να φωνάξουμε δυνατά για κάθε επεισόδιο βίας αναγνωρίζοντας ότι δεν είμαστε μόνοι σε αυτόν τον αγώνα. Γιατί, είναι πολλοί εκείνοι που μπορούν να συμμαχήσουν ενάντια στο κακό, ας τους μιλήσουμε!
Βασιλική Γ. Βενέτη, Post MA
Επιστημονική Υπεύθυνη ΔΔΕΕΨΥ® Ελλάδα
Υπεύθυνη Διεύθυνσης Veneti CPT Services Ltd, Κύπρος
Οι έρευνες αποδεικνύουν ότι η βία κατά των γυναικών αποτελεί πια παγκόσμιο φαινόμενο με τις καταγραφές των περιστατικών να αναφέρουν ότι το 17.6% του συνολικού γυναικείου πληθυσμού έχει υποστεί κάποιο είδος βίας, ποσοστό το οποίο διαφοροποιείται σημαντικά αν λάβουμε υπόψη ότι τουλάχιστον το 55% των γυναικών που κακοποιούνται δεν καταγγέλλουν το γεγονός.
Σύμφωνα με την Πλατφόρμα Δράσης του Πεκίνο, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών το 1995 όρισε την Βία κατά των Γυναικών σε κάθε πράξη βίας που στηρίζεται στο φύλο και επιφέρει κάθε είδους σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βλάβη, πόνο, απειλή, εξαναγκασμό, αυθαίρετη στέρηση της ελευθερίας στην δημόσια ή στην ιδιωτική ζωή των γυναικών.
Η βία κατά των γυναικών διαχωρίζεται στην ενδοοικογενειακή βία δηλαδή σε κάθε είδους σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βία που ασκείται σε βάρος του θύματος από τον πρώην ή νυν σύζυγο ή σύντροφο, καθώς και από μέλη της οικογένειάς του η οποία εκφράζεται με την ψυχολογική βία, την οικονομική εκμετάλλευση, την σωματική και την σεξουαλική κακοποίηση.
Στη σεξουαλική παρενόχληση, την συμπεριφορά σεξουαλικού περιεχομένου η οποία παραβιάζει την αξιοπρέπεια γυναικών και ανδρών στον χώρο εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της συμπεριφοράς των προϊσταμένων και των συναδέλφων.
Στην παράνομη διακίνηση γυναικών με σκοπό τη σεξουαλική και οικονομική εκμετάλλευση που περιλαμβάνει την πορνεία ή άλλες μορφές σεξουαλικών καταναγκασμών, την εξαναγκαστική εργασία, ή παροχή υπηρεσιών, τη διαμόρφωση συνθηκών σκλαβιάς, ή τη λήψη σωματικών οργάνων.
Και στον βιασμό που ορίζει τον εξαναγκασμό του ατόμου, με σωματική βία ή με απειλή κινδύνου, σε συνουσία ή σε άλλη ασελγή πράξη ή σε ανοχή της.
Μπορεί κάθε έκφραση βίας να αποτελεί μια παραβατική πράξη, ο βιασμός όμως χαρακτηρίζεται έγκλημα επιβολής γιατί προσβάλλει βάναυσα την προσωπικότητα, την αξιοπρέπεια, την σωματική ακεραιότητα και την ψυχική ισορροπία του θύματος.
Στην περίπτωση του βιασμού, τα στατιστικά στοιχεία λένε ότι το 80% των βιασθέντων είναι γυναίκες ηλικίας μέχρι 30 ετών ενώ, οι νεαρές ηλικίας 16-19 ετών έχουν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να πέσουν θύμα βιασμού, απόπειρας βιασμού ή σεξουαλικής παρενόχλησης.
Όπως καταλαβαίνετε πρόκειται για ένα σοβαρό φαινόμενο το οποίο απειλεί κυριολεκτικά την ζωή του θύματος. Άλλωστε παγκοσμίως οι μισές από τις γυναίκες που έχουν δολοφονηθεί είναι θύματα των ερωτικών συντρόφων τους, 130 εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες έχουν υποστεί ακρωτηριασμό των γεννητικών οργάνων ενώ, 2 εκατομμύρια κορίτσια κάθε χρόνο κινδυνεύουν να υποβληθούν σε ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων εξαιτίας του βιασμού.
Και άλλο τόσο σημαντικές είναι οι ψυχολογικές επιδράσεις ενός βιασμού στην ψυχική υγεία των θυμάτων. Οι νεαρές και οι γυναίκες που θα υποστούν βιασμό έχουν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν από κάποιο είδος καταθλιπτικής διαταραχής, έξι φορές περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν μετατραυματικό στρες, δεκατρείς φορές περισσότερες πιθανότητες να εξαρτηθούν από αλκοόλ, είκοσι έξι φορές περισσότερες πιθανότητες να καταφύγουν στην χρήση τοξικών ουσιών και τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να προβούν σε απόπειρα ή επιτυχημένη πράξη αυτοκτονίας.
Πρόσθετα μια ακόμη ψυχική επίπτωση ενός βιασμού καθορίζεται από τα ηθικά και ψυχολογικά διλλήματα που διαμορφώνει η πιθανότητα γονιμοποίησης του ωαρίου στην διάρκεια της καταναγκαστικής ερωτικής πράξης.
Για αυτό η ανάγκη για άμεση παρέμβαση είναι απαραίτητη. Και το πρώτο βήμα σημειώνεται με την υπεράσπιση και την προστασία του εαυτού.
Αν λοιπόν τυχαίνει να είμαστε θύματα ενδοοικογενειακής βίας είναι χρήσιμο να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν θα ανεχτούμε οποιαδήποτε μορφή βίας από τις πρώτες κιόλας ενδείξεις της επιθετικής συμπεριφοράς. Παράλληλα, ωφελεί να έχουμε ένα σχέδιο δράσης το οποίο θα ακολουθήσουμε σε κάποιο επεισόδιο βίας φεύγοντας από το σπίτι με ασφάλεια και ταχύτητα.
Αν τυχαίνει να παρενοχλούμαστε σεξουαλικά στο χώρο εργασίας, ωφελεί να ενημερώσουμε άμεσα το περιβάλλον για τις συμπεριφορές παρενόχλησης που αντιμετωπίζουμε ενώ, χρειάζεται να θέσουμε σαφή όρια στις σχέσεις αλλά και στις καταστάσεις που σημειώνονται οι προσβλητικές στάσεις.
Αν έχουμε πέσει θύματα παράνομης διακίνησης με στόχο την σεξουαλική και οικονομική εκμετάλλευση, είναι αποτελεσματικό να απευθυνθούμε σε φορείς που μπορούν να παρέχουν νομική βοήθεια, ασφαλή διαμονή σε ξενώνες, παροχή των αναγκαίων υλικών αγαθών, ιατρική, φαρμακευτική και ψυχολογική υποστήριξη.
Και αν έχουμε υποστεί βιασμό, είναι απαραίτητο να μην πλυθούμε πριν εξεταστούμε από τις αρμόδιες υπηρεσίες αλλά να τηλεφωνήσουμε άμεσα στις αρχές και, να καλέσουμε ασθενοφόρο συλλέγοντας όσα περισσότερα αποδεικτικά στοιχεία μπορούμε.
Γιατί ναι είναι τραυματική εμπειρία κάθε άσκηση βίας και είναι απολύτως φυσιολογικό όταν ζούμε αυτές τις καταστάσεις, οι αντοχές και τα κουράγια να χάνονται αλλά ταυτόχρονα, είναι σωτήριο να κατανοήσουμε ότι δεν είμαστε εμείς αυτοί που προκαλέσαμε τις εν λόγω συμπεριφορές. Αντιθέτως, είμαστε εμείς που μπορούμε να μην υποστούμε όποια μορφή βίας καταστέλλοντας δραστικά κάθε έκφραση της.
Αρκεί να φωνάξουμε δυνατά για κάθε επεισόδιο βίας αναγνωρίζοντας ότι δεν είμαστε μόνοι σε αυτόν τον αγώνα. Γιατί, είναι πολλοί εκείνοι που μπορούν να συμμαχήσουν ενάντια στο κακό, ας τους μιλήσουμε!
Βασιλική Γ. Βενέτη, Post MA
Επιστημονική Υπεύθυνη ΔΔΕΕΨΥ® Ελλάδα
Υπεύθυνη Διεύθυνσης Veneti CPT Services Ltd, Κύπρος
