Υπάρχουν στιγμές που νιώθουμε ότι όλα εξελίσσονται με τελείως διαφορετικό τρόπο από ότι θα θέλαμε, υπάρχουν λεπτά που πιστεύουμε πως ότι και να κάνουμε δεν θα καταφέρουμε να αλλάξουμε ότι φαίνεται να προχωρά αντίθετα και υπάρχουν φάσεις κατά τις οποίες αισθανόμαστε ότι αδυνατούμε να φέρουμε εις πέρας τις ανθρώπινες αποστολές μας.
Και ίσως οι παραπάνω συνειδητοποιήσεις να είναι περισσότερο αισθητές όταν βαλλόμαστε από αρνητικές και όχι μόνο εξελίξεις οι οποίες με μεγάλη ευκολία θα κλονίσουν την πίστη που έχουμε τόσο για τον εαυτό όσο και για την πραγματικότητα που ζούμε και, κουρασμένοι ψυχικά να νιώσουμε την ανάγκη ώστε να εκφράσουμε την δυσάρεστη διάθεση που μας χαρακτηρίζει μέσω των αρνητικών σκέψεων.
Άλλωστε αν λάβουμε υπόψη τις βασικές αρχές της γνωσιακής-συμπεριφορικής θεωρίας τότε με σιγουριά θα υποστηρίξουμε ότι ο αρνητικός τρόπος σκέψης ευκόλως επιδρά στην ψυχική διάθεση ενισχύοντας την εκδήλωση των δυσλειτουργικών συμπεριφορών που απαιτούνται ώστε να εκτονωθούν προσωρινά μεν αλλά όχι αποτελεσματικά οι δυσάρεστες σκέψεις.
Βέβαια ένα από τα πλεονεκτήματα της θεωρίας της γνωσιακής-συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας είναι η «μεγαλοδυναμία» που αναγνωρίζει στον άνθρωπο αναφορικά με την δυνατότητα της αναδιαμόρφωσης του αρνητικού τρόπου σκέψης.
Με λίγα λόγια, αν καταφέρουμε να αναδιαμορφώσουμε το αρνητικό περιεχόμενο των σκέψεων κλονίζοντας τις δυσλειτουργικές πεποιθήσεις τότε θα είμαστε σε θέση να αντικαταστήσουμε τις δυσάρεστες νοητικές εκφράσεις με πιο ρεαλιστικές, επιδρώντας ανακουφιστικά αλλά και θετικά στο ύφος της ψυχολογίας μας.
Και μπορεί η αναδιαμόρφωση του αρνητικού τρόπου σκέψης να αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο στα χέρια του θεραπευόμενου, ταυτόχρονα όμως χαρακτηρίζεται ως ένα από τα βασικά μειονεκτήματα της γνωσιακής θεωρίας αφού έχει αποδειχτεί ότι οι σκέψεις δεν μπορούν να παρατηρηθούν και να μελετηθούν εργαστηριακά, άποψη η οποία προσφέρει σταθερό πάτημα στις αξίες του συμπεριφορισμού περί απτότητας των ανθρώπινων αντιδράσεων. Για αυτό ίσως, το πάντρεμα της γνωσιακής θεωρίας με τον συμπεριφορισμό να γεννά τις πλέον αποτελεσματικές παρεμβάσεις στην λειτουργικότητα των ανθρώπων.
Οπότε αν καταφέρουμε να εμπλουτίσουμε την ζωή μας με όσες δραστηριότητες αυξάνουν σημαντικά τα επίπεδα της θετικής διάθεσης τότε θα συμβάλλουμε δημιουργικά στο χτίσιμο μιας ποιοτικής καθημερινότητας.
Μια χαρά ακούγονται όλα στην θεωρία θα αναλογιστούμε, τι γίνεται όμως όταν χρειάζεται να τεθεί σε εφαρμογή η προσπάθεια βελτίωσης της διάθεσης ιδιαίτερα όταν όλα ή σχεδόν όλα πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο!
Το μυστικό της θετικής διάθεσης στηρίζεται στην αγάπη που τρέφουμε για τον εαυτό μας. Αν αγαπάμε πραγματικά κάθε πτυχή του είναι μας τότε, διακρινόμαστε από αυτοπεποίθηση, εσωτερική ενέργεια, ψυχική ισορροπία, συναισθηματική πληρότητα και, διαθέτουμε την ψυχραιμία που απαιτείται ώστε να αξιολογήσουμε αντικειμενικά όσα εκτυλίσσονται γύρω μας και ανακτώντας τις δυνάμεις να κινηθούμε συμπεριφορικά προς ένα καλύτερο παρόν.
Τότε, θα είναι εύκολο να εντάξουμε στην καθημερινότητα όποια δραστηριότητα είναι ικανή να αποτινάξει εσωτερικά την μίζερη διάθεση. Και θα παρατηρήσουμε ότι όσο ασχολούμαστε με ευχάριστες καταστάσεις τόσο νέες δραστηριότητες έρχονται να προστεθούν στις υπάρχουσες διαμορφώνοντας κατά κάποιο τρόπο την ιδανική πραγματικότητα.
Και νιώθοντας ευχάριστα θα έχουμε την επιθυμία να μοιραστούμε τα όμορφα συναισθήματα που μας πλημμυρίζουν με τους ανθρώπους που θέλουμε να έχουμε δίπλα μας. Έτσι στηριζόμενοι στην ποιοτική επικοινωνία θα κοινωνικοποιηθούμε προσφέροντας μέρη του εαυτού και λαμβάνοντας με ευγνωμοσύνη ότι οι συνάνθρωποι έχουν να προσφέρουν σε μας.
Και διευρύνοντας τους διαπροσωπικούς ορίζοντες, κινούμενοι ανθρωποκεντρικά και συνεργατικά θα αντιληφθούμε ότι είναι εφικτό να επιδιώξουμε μια καλύτερη εσωτερική και εξωτερική πραγματικότητα. Και κάθε προσωπικό ή συλλογικό επίτευγμα θα αποτελεί ένα ακόμη εφαλτήριο για μια πιο θετική διάθεση και πολλές αισιόδοξες σκέψεις οι οποίες θα είναι δυνατόν να μεταμορφωθούν σε απτά επιχειρήματα διορθώνοντας αισθητά την κακή διάθεση στις δύσκολες στιγμές της απαισιοδοξίας.
Γιατί μπορεί ως άνθρωποι να μην καθορίζουμε πλήρως την ροή της ιστορίας αλλά διαθέτουμε ψυχικά και νοητικά ότι χρειάζεται για να φέρουμε στην προσωπική μας εξέλιξη ότι έχουμε ονειρευτεί. Και υλοποιώντας τους στόχους, να συνειδητοποιήσουμε ότι τελικά τίποτα δεν είναι ανέφικτο και πολύ περισσότερο η ενίσχυση της ικανότητας που έχουμε να νιώσουμε καλά για να απολαύσουμε όπως εμείς ορίζουμε κάθε μοναδική στιγμή στην ζωή μας.
Και στηριζόμενοι στην θετική μας διάθεση χρόνια αργότερα κοιτώντας πίσω, να εκτιμήσουμε ότι τελικά καταφέραμε να περπατήσουμε στον δικό μας ρυθμό δαμάζοντας με επιτυχία ότι φαινόταν να διαταράζει προσωρινά την υποκειμενική μας ευτυχία!
Βασιλική Βενέτη, Post MA
Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, «Διεπιστημονικό Δίκτυο Εξειδίκευσης Επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας»
Και ίσως οι παραπάνω συνειδητοποιήσεις να είναι περισσότερο αισθητές όταν βαλλόμαστε από αρνητικές και όχι μόνο εξελίξεις οι οποίες με μεγάλη ευκολία θα κλονίσουν την πίστη που έχουμε τόσο για τον εαυτό όσο και για την πραγματικότητα που ζούμε και, κουρασμένοι ψυχικά να νιώσουμε την ανάγκη ώστε να εκφράσουμε την δυσάρεστη διάθεση που μας χαρακτηρίζει μέσω των αρνητικών σκέψεων.
Άλλωστε αν λάβουμε υπόψη τις βασικές αρχές της γνωσιακής-συμπεριφορικής θεωρίας τότε με σιγουριά θα υποστηρίξουμε ότι ο αρνητικός τρόπος σκέψης ευκόλως επιδρά στην ψυχική διάθεση ενισχύοντας την εκδήλωση των δυσλειτουργικών συμπεριφορών που απαιτούνται ώστε να εκτονωθούν προσωρινά μεν αλλά όχι αποτελεσματικά οι δυσάρεστες σκέψεις.
Βέβαια ένα από τα πλεονεκτήματα της θεωρίας της γνωσιακής-συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας είναι η «μεγαλοδυναμία» που αναγνωρίζει στον άνθρωπο αναφορικά με την δυνατότητα της αναδιαμόρφωσης του αρνητικού τρόπου σκέψης.
Με λίγα λόγια, αν καταφέρουμε να αναδιαμορφώσουμε το αρνητικό περιεχόμενο των σκέψεων κλονίζοντας τις δυσλειτουργικές πεποιθήσεις τότε θα είμαστε σε θέση να αντικαταστήσουμε τις δυσάρεστες νοητικές εκφράσεις με πιο ρεαλιστικές, επιδρώντας ανακουφιστικά αλλά και θετικά στο ύφος της ψυχολογίας μας.
Και μπορεί η αναδιαμόρφωση του αρνητικού τρόπου σκέψης να αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο στα χέρια του θεραπευόμενου, ταυτόχρονα όμως χαρακτηρίζεται ως ένα από τα βασικά μειονεκτήματα της γνωσιακής θεωρίας αφού έχει αποδειχτεί ότι οι σκέψεις δεν μπορούν να παρατηρηθούν και να μελετηθούν εργαστηριακά, άποψη η οποία προσφέρει σταθερό πάτημα στις αξίες του συμπεριφορισμού περί απτότητας των ανθρώπινων αντιδράσεων. Για αυτό ίσως, το πάντρεμα της γνωσιακής θεωρίας με τον συμπεριφορισμό να γεννά τις πλέον αποτελεσματικές παρεμβάσεις στην λειτουργικότητα των ανθρώπων.
Οπότε αν καταφέρουμε να εμπλουτίσουμε την ζωή μας με όσες δραστηριότητες αυξάνουν σημαντικά τα επίπεδα της θετικής διάθεσης τότε θα συμβάλλουμε δημιουργικά στο χτίσιμο μιας ποιοτικής καθημερινότητας.
Μια χαρά ακούγονται όλα στην θεωρία θα αναλογιστούμε, τι γίνεται όμως όταν χρειάζεται να τεθεί σε εφαρμογή η προσπάθεια βελτίωσης της διάθεσης ιδιαίτερα όταν όλα ή σχεδόν όλα πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο!
Το μυστικό της θετικής διάθεσης στηρίζεται στην αγάπη που τρέφουμε για τον εαυτό μας. Αν αγαπάμε πραγματικά κάθε πτυχή του είναι μας τότε, διακρινόμαστε από αυτοπεποίθηση, εσωτερική ενέργεια, ψυχική ισορροπία, συναισθηματική πληρότητα και, διαθέτουμε την ψυχραιμία που απαιτείται ώστε να αξιολογήσουμε αντικειμενικά όσα εκτυλίσσονται γύρω μας και ανακτώντας τις δυνάμεις να κινηθούμε συμπεριφορικά προς ένα καλύτερο παρόν.
Τότε, θα είναι εύκολο να εντάξουμε στην καθημερινότητα όποια δραστηριότητα είναι ικανή να αποτινάξει εσωτερικά την μίζερη διάθεση. Και θα παρατηρήσουμε ότι όσο ασχολούμαστε με ευχάριστες καταστάσεις τόσο νέες δραστηριότητες έρχονται να προστεθούν στις υπάρχουσες διαμορφώνοντας κατά κάποιο τρόπο την ιδανική πραγματικότητα.
Και νιώθοντας ευχάριστα θα έχουμε την επιθυμία να μοιραστούμε τα όμορφα συναισθήματα που μας πλημμυρίζουν με τους ανθρώπους που θέλουμε να έχουμε δίπλα μας. Έτσι στηριζόμενοι στην ποιοτική επικοινωνία θα κοινωνικοποιηθούμε προσφέροντας μέρη του εαυτού και λαμβάνοντας με ευγνωμοσύνη ότι οι συνάνθρωποι έχουν να προσφέρουν σε μας.
Και διευρύνοντας τους διαπροσωπικούς ορίζοντες, κινούμενοι ανθρωποκεντρικά και συνεργατικά θα αντιληφθούμε ότι είναι εφικτό να επιδιώξουμε μια καλύτερη εσωτερική και εξωτερική πραγματικότητα. Και κάθε προσωπικό ή συλλογικό επίτευγμα θα αποτελεί ένα ακόμη εφαλτήριο για μια πιο θετική διάθεση και πολλές αισιόδοξες σκέψεις οι οποίες θα είναι δυνατόν να μεταμορφωθούν σε απτά επιχειρήματα διορθώνοντας αισθητά την κακή διάθεση στις δύσκολες στιγμές της απαισιοδοξίας.
Γιατί μπορεί ως άνθρωποι να μην καθορίζουμε πλήρως την ροή της ιστορίας αλλά διαθέτουμε ψυχικά και νοητικά ότι χρειάζεται για να φέρουμε στην προσωπική μας εξέλιξη ότι έχουμε ονειρευτεί. Και υλοποιώντας τους στόχους, να συνειδητοποιήσουμε ότι τελικά τίποτα δεν είναι ανέφικτο και πολύ περισσότερο η ενίσχυση της ικανότητας που έχουμε να νιώσουμε καλά για να απολαύσουμε όπως εμείς ορίζουμε κάθε μοναδική στιγμή στην ζωή μας.
Και στηριζόμενοι στην θετική μας διάθεση χρόνια αργότερα κοιτώντας πίσω, να εκτιμήσουμε ότι τελικά καταφέραμε να περπατήσουμε στον δικό μας ρυθμό δαμάζοντας με επιτυχία ότι φαινόταν να διαταράζει προσωρινά την υποκειμενική μας ευτυχία!
Βασιλική Βενέτη, Post MA
Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, «Διεπιστημονικό Δίκτυο Εξειδίκευσης Επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου