Το Ταξίδι της Ψυχοθεραπείας!

Πριν αρκετά χρόνια, το 1988, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, ο Goldberg στην προσπάθεια του να αναγνωρίσει και να καθορίσει την συμβουλευτική ικανότητα των θεραπευτών, μέσα από μια σειρά ερευνών κατέληξε στην παρατήρηση ότι οι θεραπευτές διαγράφουν «το ταξίδι του συμβούλου» στην πορεία του χρόνου αφ ενός, αναζητώντας τις ρίζες του θεραπευτικού ρόλου στο μακρινό παρελθόν και εφ ετέρου, κατανοώντας τα διάφορα εμπόδια και πεδία που βρέθηκαν στον δρόμο τους μέχρι να ολοκληρώσουν την προσπάθεια τους ως θεραπευτές.

Πιο συγκεκριμένα, τα ευρήματα των ερευνών απέδειξαν ότι οι θεραπευτές περνούν μέσα από 5 σταθμούς ζωής μέχρι την υλοποίηση του επαγγελματικού στόχου.

Ρόλοι, μοντέλα σχέσεων και συναισθηματικές ανάγκες που δημιουργήθηκαν στην παιδική ηλικία.Οι θεραπευτές συχνά είναι άνθρωποι που προέρχονται από μειονοτικές ομάδες, έχουν γονείς που είναι είτε εξόριστοι είτε μετανάστες, έχουν ζήσει σε άλλη χώρα για κάποιο διάστημα ή εκτέθηκαν σε διαφορετικούς πολιτισμούς δεχόμενοι επιρροές από πολλά πλαίσια.

Πολλοί πέρασαν σοβαρές ασθένειες ως παιδιά, ήρθαν αντιμέτωποι με την μοναξιά, βιώσαν καταστάσεις πένθους ή έντονες συγκρούσεις στην οικογενειακή ζωή υιοθετώντας τον ρόλο του μεσάζοντα ή του γονέα και χαρακτηρίζοντας τον εαυτό τους ως το κυρίαρχο παιδί στην οικογένεια.

Πρόσθετα, η θεωρία του «πληγωμένου θεραπευτή» καθορίζει μια άλλη διάσταση της παιδικής εμπειρίας των θεραπευτών. Σύμφωνα με αυτή την άποψη, η «δύναμη» του θεραπευτή προέρχεται από την εσωτερική εμπειρία του πόνου, της απώλειας ή της δυστυχίας που βίωσε. Βέβαια, η παρουσία μιας πληγής στο παρελθόν του θεραπευτή, προσφέρει μια εξαιρετική βάση κατανόησης και ενσυναίσθησης ως προς τις πληγές των θεραπευόμενων αρκεί να μην αποτελέσει τροχοπέδη στην εξέλιξη της θεραπευτικής συνεργασίας αλλά, ο πόνος της αρνητικής εμπειρίας που έχουν νιώσει να μετατραπεί σε μέσο βοήθειας των άλλων.

Οι συγκεκριμένες εμπειρίες δημιουργούν το κατάλληλο υπέδαφος για να ξεκινήσει κάποιος μια καριέρα ως θεραπευτής.

Παρ όλα αυτά, έχουμε στο μυαλό μας ότι το πρότυπο της παιδικής ηλικίας είναι μοναδικό για κάθε άνθρωπο. Αν όμως περιέχει κάποιες από τις εμπειρίες που περιγράφηκαν παραπάνω, ευκόλως μπορεί να οδηγήσει στην επιλογή του επαγγέλματος της ψυχοθεραπείας.

Η Απόφαση να γίνουν Θεραπευτές. Όταν ένα άτομο έχει αποφασίσει να γίνει θεραπευτής, εισέρχεται στο στάδιο της εκπαίδευσης η οποία αποτελεί μια εξελικτική διαδικασία κατά την οποία ο θεραπευτής χρειάζεται να απαντήσει στο ερώτημα αν είναι αρκετά καλός για να βοηθήσει ανθρώπους που έχουν βαθιά πληγωθεί στην ζωή τους.

Η Εμπειρία της Εκπαίδευσης. Αν ο θεραπευτής διαισθανθεί ότι είναι αρκετά καλός τότε λαμβάνει μια ισχυρή επιβεβαίωση για την πνευματική υγεία, την γνώση και την ικανότητα του ως ειδικός.

Στην αρχή της επαγγελματικής εξέλιξης, είναι ανθρώπινο ο θεραπευτής να αισθάνεται ανεπαρκής και ευάλωτος ιδιαίτερα το πρώτο διάστημα της άσκησης του επαγγέλματος που ευλόγως κάποιοι θεραπευόμενοι μπορεί να εγκαταλείψουν τις συνεδρίες αλλά, οφείλει να έχει πίστη και να γνωρίζει ότι πρέπει να επιδιώκει το ιδανικό για να γίνει ένα πρότυπο ισχυρού ρόλου για τους θεραπευόμενους του.

Ο Αγώνας με τους Κινδύνους του Επαγγέλματος. Και όταν πλέον η άσκηση του επαγγέλματος παγιωθεί, ο θεραπευτής καλείται να διαχειριστεί τις πιθανότητες της επαγγελματικής εξουθένωσης που μπορεί να προκληθεί εξαιτίας του φόρτου εργασίας και της ασυμφωνίας ανάμεσα στη προσφορά του και στη ζήτηση των θεραπευόμενων.

Η Έκφραση της Δημιουργικότητας μέσα στον Θεραπευτικό Ρόλο. Το τελευταίο στάδιο στο «ταξίδι του συμβούλου» είναι η ικανότητα του να δουλεύει δημιουργικά με τους θεραπευόμενους χαράζοντας το δικό του στυλ και επιτρέποντας στον θεωρητικό του προσανατολισμό να πέσει στο κενό γιατί, αυτό που μένει στην επιφάνεια είναι η μοναδική του προσωπικότητα που συνδυάζει την τέχνη με την δεξιότητα.

Γιατί, ένας θεραπευτής μοιάζει με ζωγράφο, ποιητή ή συγγραφέα. Και όπως συμβαίνει με όλες τις επιστήμες και τις τέχνες, μόνο λίγοι φθάνουν στην κορυφή.

… Πάντα πίστευα ότι η ψυχοθεραπεία έχει κάτι το μαγικό, ίσως επειδή ήταν «έρωτας με την πρώτη ματιά!».

Πεποίθηση την οποία ενίσχυσα στην συνέχεια, αρχικά ως θεραπευόμενη μα περισσότερο ως θεραπεύτρια, αφού καθημερινά παρατηρώ να συμβαίνουν μικρά αλλά και μεγάλα θαύματα.

Κάθε θεραπευόμενος… ένας ψυχικός πόνος, κάθε πόνος… ένας ανθρώπινος προβληματισμός, κάθε προβληματισμός…. ένας εφικτός στόχος και, κάθε στόχος…. μια ή πολλές διέξοδοι.

Ίσως αυτό να είναι το μαγικό της ψυχοθεραπείας, όταν κάθε φορά που ένας άχρωμος τοίχος υψώνεται, το μάτι να «πιάνει» μια ρωγμή, μικρή αλλά ικανή να επιτρέψει σε εκατομμύρια μόρια ζωτικής σημασίας να εισχωρήσουν στον περιβάλλοντα χώρο τα οποία θα μεταμορφωθούν στα κατάλληλα σκαπτικά εργαλεία που θα γκρεμίσουν σιγά-σιγά το άχαρο πέτρινο ύψωμα.

Και εκεί, στα συντρίμμια, η πραγματικότητα να εξαπλώνεται παντού με μεγαλοπρέπεια επιχειρηματολογώντας ορθολογιστικά σε κάθε αμφίβολη σκέψη.

Και κάπου ανάμεσα στην συνειδητοποίηση και τον ρεαλισμό, να αντιλαμβάνεσαι ότι χρειαζόταν να διανύσεις εκείνα τα θεραπευτικά χιλιόμετρα για να φθάσεις στο προσωπικό σημείο αναφοράς και κλείνοντας περίτεχνα τον κύκλο με βεβαιότητα να πεις: «Ξανά από την αρχή…..»

Πάντα αγαπούσα την ψυχοθεραπεία!

Βασιλική Γ. Βενέτη, Post MA

Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια

Επιστημονική Υπεύθυνη ΔΔΕΕΨΥ® Ελλάδα
Υπεύθυνη Διεύθυνσης Veneti CPT Services Ltd